رضوان السید
اندیشمند،نویسنده، دانشگاهی و سیاست‌مدار لبنانی و استاد تحقیقات اسلامی در دانشگاه لبنان
TT

سخنان ملک سلمان و مسئولیت‌های عربی و بین‌المللی

ملک سلمان بن عبدالعزیز سخنرانی سالیانه‌اش در مجمع عمومی سازمان ملل متحد را به مناسبت بازگشایی جلسات در روز بیست سوم سپتامبر را ایراد کرد. این سخنرانی با جشن نودمین سالگرد تأسیس کشور همزمان شد. وی در آغاز سخنانش به نقش و مسئولیت‌های پادشاهی به عنوان سرزمین نبوت و نزول وحی اشاره کرد. به همین دلیل ازجایگاه رهبری مسئول سخن گفت. از خاستگاه دین حنیف و فرهنگ عربی و ارزش‌های مشترک انسانی. امروز همه اینها درآن کشور ریشه دارند و بیشتر از هر زمان دیگری نمایانگر ارزش‌های همزیستی، صلح و اعتدال که نیازمند یکپارچگی در مقابله با چالش‌های استثنایی مشترک انسانی است.

پس ارزش‌های مشترک انسانی وجود دارند که همکاری و همبستگی را الزام می‌کنند، همین طور ضرورت‌های ابتکار عمل به دلیل بروز چالش‌های استثنایی درمیان است که انسان باید با آنها مقابله کند و منظور ملک سلمان ویروس «کرونا» و تأثیرات هولناک آن بر زندگی مردم و سلامت آنها و براقتصاد جهان به خصوص کشورهای ضعیف است. پادشاهی به طور مستقیم و از راه اقدامات ملی قاطع با ویروس و تأثیرات هولناک آن مقابله کرد که به متوقف ساختن مراسم حج و عمره رسید- و ازطریق مشارکت با جهان؛ با سازمان بهداشت جهانی و کشورهای عضو گروه بیست که درسال2020 ریاستش را به عهده دارد. به طوری که دو بار آنها را گردهم آورد و پانصد میلیون دلار به اقتصادهای ضعیف و برای مبارزه با ویروس و چاره‌جویی‌های پیشگیرانه و دارو و تهیه واکسن کمک کرد؛ درزمانی که با بحران قیمت نفت و بازگشت توازن روبه رواست.

ویروس و مشکلاتی که به بار آورد چالش‌هایی استثنایی‌اند که ملک سلمان درباره اقدامات پادشاهی برای مقابله با آنها سخن گفت. اما فلسفه سیاست سعودی یا استراتژی عمومی آن در «همزیستی، صلح و اعتدال» نمود می‌یابد از طریق محقق ساختن قدرت توازن و عدم تسلیم شدن در برابر برهم زدن «توازن قوا».

منطقه خاورمیانه تشنه‌ترین نقطه جهان به ثبات و صلح است. این منطقه دچار مشکلاتی در زندگی و برهم خوردن توازن استراتژیک است. این اختلال به گفته پادشاه از دو پدیده تروریسم ناشی می‌شود؛ «القاعده‌ای» و « داعشی» از یک طرف و ایرانی (و ترکی) از طرف دیگر. پادشاه به تروریسم «داعشی» و «القاعده‌ای» در دو بخش از سخنرانی‌اش پرداخت. چرا که علاوه بر اشاعه بی ثباتی، تخریب و کشتار، از دیگر جهت جهان عرب و مسلمانان را بدنام می‌کند؛ هدف قراردادن جهان با تروریسم و دوم تخریب چهره اسلام و مسلمانان. چرا که از جنایت‌های «تروریسم اسلامی» به شکل فرصت طلبانه چنین استنتاج می‌شود که اسلام دین خشونت است و زندگی مسلمانان را (که دو سوم‌شان در کشورهای غیراسلامی زندگی می‌کنند) در جهان دشوار می‌سازد- همانگونه که به سادگی می‌توان از اینان برای برهم زدن ثبات در کشورهای عربی و اسلامی استفاده کرد. به همین دلیل پادشاه به تلاش‌های پادشاهی برای جنگ با تروریسم به کمک ائتلاف بین‌المللی اشاره کرد، همچنین مشارکت‌های پادشاهی در نهادهای بین‌المللی و نهادهایی که در داخل تأسیس شدند برشمرد. وی سخنانش را در این بخش به مبارزه پادشاهی با تروریسم «القاعده‌ای» و «داعشی» در یمن به پایان برد.

اما تروریسم دیگر، یعنی تروریسم ایرانی به نظر پادشاه مهم‌ترین عامل بی ثباتی در یمن، سوریه و لبنان است. پادشاهی طی چندین دهه تلاش کرد روابطی براساس اصل حسن همجواری و همکاری با ایران برقرار کند و ده‌ها بار هیئت‌های مختلف را پذیرا شد. اما همه اینها مانع از این نشد که ایرانی‌ها به طور مستقیم و غیر مستقیم به حرم مکی و تأسیسات نفتی و امکانات غیر نظامی را هدف قرارندهند. رفتار تخریب‌گرانه ایرانی در یمن شر بزرگی است. و به همین دلیل پادشاهی علاوه بر کمک‌های بسیار زیاد انسانی که به طور مستقیم یا از طریق نهادهای بین‌المللی به یمن می‌کند، و طرح‌های آشتی و آتش بس، همچنان بر کمک به یمنی‌ها برای بازپس گیری شهرها و سرزمین‌شان از ویروس‌های انقلاب و تروریسم، حفظ امنیت ملی‌شان و امنیت گذرگاه‌های تجارت جهانی پافشاری خواهد کرد. ملک سلمان جای شکی برای این نگذاشت که پادشاهی در دفاع از امنیت ملی خود دربرابر تروریسم حکومت ایران و شبه نظامیانش هرگز کوتاه نمی‌آید. در زمانی که به پایان بخشیدن جنگ در سوریه فراخواند و بر حفظ یک‌پارچگی خاک آن کشور پافشاری کرد، مداخلات خارجی در لیبی را ازنظر دور نداشت و خواستار بازگرداندن ثبات درآن کشور شد. آخرین حرف را درباره بحران لبنان گفت« این نتیجه تسلط و هیمنه حزب وابسته به ایران و تصمیم گیری درلبنان با قدرت سلاح است». به همین دلیل به نظر پادشاه لبنان برای رسیدن به ثبات و رفاه راهی جز «خلع سلاح این حزب تروریستی» ندارد.

جهان عرب میل بزرگی به صلح، پیشرفت و مشارکت جهان برای رویارویی با چالش‌ها و ساختن آینده‌ای دیگر برای انسانیت دارد.

پادشاهی و براساس «چشم‌انداز 2030» با گام‌هایی استوار به سمت داشتن اقتصادی پیشرو و جهشی بزرگ در همه زمینه‌ها می‌رود. اما پادشاهی و جهان عرب برای جامه عمل پوشاندن به تصمیم‌های بین‌المللی درباره صلح عادلانه و کشور فلسطین، و همکاری جهان برای لگام زدن برسرکشی تجاوزهای ایران و ترکیه برخاک و حاکمیت چندین کشورعربی نیازدارد. ما با پرونده هسته‌ای ایران و موشک‌های بالستیک و پهپادها و مداخلات ایرانی از طریق شبه نظامیانی که برای تخریب و برهم زدن ثبات در منطقه و جهان به وجود آورده روبه رو هستیم.

پادشاه درباره چالش‌ها و مسئولیت‌ها و سیاست‌ها سخن گفت. هیچ یک از مشکلات را از یاد نبرد یا نادیده نگرفت. برای رویارویی با چالش‌های مشترک و با هدف پیشرفت بشریت و صلح پیشنهاد مشارکت با جهان را داد. همان مشارکت مسئولانه با ملت‌های عرب در یمن، لیبی، سوریه، لبنان و فلسطین؛ بیایید با هم برای استقلال، ثبات و صلح تلاش کنیم. هیچ ثبات و استقلالی پیش روی ملت‌ها و کشورها وجود نخواهد داشت مگر با شکست دادن تروریسم داعشی و خلع سلاح حزب ترور و سلاح!

کشورهایی ویران و فرصت‌هایی برای صلح ملی و داخلی و زندگی کریمانه و زندگی انسانی گوارا و شریف از دست رفته است. همه این را لبنانی‌ها و سوری‌ها و لیبیایی‌ها و عراقی‌ها و یمنی‌ها تجربه کرده‌اند تروریسم به نام دین و فلسطین و با وقاحت استیلاء و کوچاندن به نام حقوق تاریخی و مذهبی آنها را در خطرناک‌ترین دهه‌های پیشرفت جهان محروم ساخت! خادم حرمین درمقابل روشی را برای دفاع و حفظ رشد و پیشرفت و مشارکت با جهان عرضه می‌کند. واقعیت تلخ و تلخی حوادث وجود دارد، بلکه همچنین اراده قوی برای به چالش کشیدن و پافشاری بر ساختن آینده‌ای دیگر برای پادشاهی و همه جهان عرب وجود دارد.