اميل امين
نویسنده مصری
TT

سعودی؛ مقصد توریسم جهانی

به نظر می‌رسد سخن گفتن درباره طرح جهانگردی دریای سرخ-یکی از مهم‌ترین بخش‌های مهم طرح چشم انداز روشنگرانه سعودی2030- برای هر محقق و نویسنده جذاب است به خصوص که در لایه‌های آن  خطوط و نشانه‌های استراتژیک وجود دارد که شاید از نگاه غیر دقیق پنهان بمانند.
گواه براین مسئله گفت‌وگویی است که چند روز پیش «خضراء الاوراق/سبزی برگ‌ها» با جان باگانو مدیر عامل شرکت دریای سرخ انجام داد و به اراده حقیقی سعودی اشاره می‌کند که قدم در روند جدید جهانی ویژه افکار نوآوری و ابداع می‌گذارد، به دور از الگوهای مرسوم و بسته‌بندی شده به خصوص اقتصاد تک محصولی.
شاید بتوان به قطع و یقین گفت، اگرچه جغرافیا سایه آفریننده بر روی کره زمین است، تاریخ سایه انسان بر روی این سیاره است که از اوخواسته شده درحال و آینده آن را برای منافع بشری در زمین و دریا و هوا تسخیرکند.
طرح دریای سرخ نقطه آغازی جدید برای اقتصاد توریسم و کشف دوباره گنجینه‌های پنهان پادشاهی دارای ثروت بشری و معدنی است به خصوص اینکه در کنار آن آثار برجسته مدائن صالح با آن زیبایی معماری و اهمیت بسیار زیاد تاریخی قراردارند. این درکنار مناطق حفاظت شده طبیعی است که به بازدیدکنندگان از هرگوشه جهان اجازه می‌دهد به اکتشاف تنوع حیات گیاهی و جانوری در منطقه بپردازند.
چهار سال پیش، دقیقاً سال 2016 ولیعهد شاهزاده محمد بن سلمان درباره اعتبار تریلیون دلاری برای طرح‌های سرمایه‎گذاری جدید اشاره کرد که اقتصادی با ثبات و توسعه‌ای پایدار و مستمر را تضمن می‌کند. سخنانش درباره ابتکار ریشه‌ای بود که سعودی را به صف کشورهایی می‌رساند که براین مسیر اقتصاد جدید جهانی قراردارند.
امروز و پس از مدت زمان کوتاه به نظرمی‌رسد طرح‌های موجود در «چشم انداز2030» به محقق شدن نزدیک می‌شوند و تغییراتی جوهری که با خود به همراه دارند که ارزش‌ها می‌آفریند و راه حل‌ها ارائه می‌کند. همچنین نیازها را تأمین می‌کند و اندیشه‌ها و تولیدات و خدمات و ابزاری را که نسبت به آنچه از راه می‌رسد اولی و بدوی‌اند، به اعماق خاطره‌ها وامی‌‎گذارد.
اما علامت استفهام عمیقی وجود دارد که پشت خم و چم‌های طرح دریای سرخ پنهان می‌مانند. آیا هدفی استراتژیک و بلندمدت در ذهن تصمیم سازان سعودی وجود دارد که برای محقق ساختن منافع عام نسل‌های معاصر و آیندگان سعودی باید آن را درک کرد؟
فیزیک به ما می‌آموزد که طبیعت با خلأ میانه ندارد و در علوم استراتژیک خانه‌های خالی به دیگران انگیزه می‌دهند تا آنها را به این یا آن شکل پرکنند.
اینجا می‌توان به طرح‌های توریستی دریای سرخ پادشاهی به عنوان مسئله‌ای فراتر از اقتصاد نگاه کرد که سرنخ‌ها و خطوط آن با اوضاع بی ثبات سیاسی در این منطقه ناآرام تنیده‌اند به خصوص که یک قدرت منطقه‌ای وجود دارد که چشم به سیطره بر آبهای منطقه‌ای این دریای بزرگ دوخته و آن را منطقه نفوذ ساخته و انواع ابزارهای تهدید و وحشت افکندن به دریانوردی درآن را به کارمی‌برد و قصد دارد از ثروت‌های آن بهره ببرد و صاحبان آن را از حق طبیعی‌شان برای بهره‌برداری ازآن محروم سازد.
یکی از نقاط هوش نوآورانه اقتصادی در طرح دریاری سرخ این است که راه را برای تکامل و نه رقابت میان کشورهای هم ساحل عرب و در مقدمه آنها مصر و اردن باز می‌کند و امکان جابه‌جایی جهانگردان و مسافران را مسئله‌ای در دسترس قرارمی‌دهد بلکه مرغوب و خواستنی می‌سازد که تنگناها و فشارهای اقتصادی را به رفاه و فراوانی تبدیل می‌کند.
همیشه هوش در مغزها بوده و خواهد بود نه در جیب‌ها. و افکار و اطلاعات، کالای زمان نوین و ابزار آن‌اند و کسی که پادشاهی را در روزهای کنونی دنبال کند می‌بیند و درمی‌یابد چگونه زیرساخت‌های خود را در چارچوب‌ها و مسیرهای تفکر پخته می‌کشاند با جست‌وجوی آنچه جدید و مفید و سودمند و درست است.
رهبری سعودی که با چنگ و دندان «چشم انداز2030» را برای زندگی بهتر شهروندان خود حفظ می‌کند، در محاسبات خود می‌داند بهترین راه برای پیش‌بینی آینده ساختن آن است و فراخ‌ترین راه که به دوری از تندروی و افراطی گری می‌برد همان دادن فرصت‌های کاری مناسب به جوانان است تا طبیعت را به چالش بکشانند و ناچارش سازند که به خواسته‌های مشروع و خلاقانه‌اشان تن بدهد و این راه را بر تروریسم و کسانی که یک بار با به کارگیری ایدئولوژی‌های تنگ بهانه‌ای می‌تراشند و گاهی با خفگی بنیادها می‌بندد.
آمار و ارقام-به گفته باگانو- دروغ نمی‌گویند و بزک نمی‌شوند؛ طرح برای 70 هزارنفر فرصت شغلی ایجاد می‌کند و در مرحله ساخت رقمی معادل 27 میلیارد دلار جذب می‌کند و پس از آغاز به کار کامل سالانه حدود 6میلیارد دلار درآمد ایجاد می‌کند و دوسال پیش از روانه شدن بازدیدکنندگان، تاکنون قراردادهایی به ارزش3.7میلیارد دلار بسته شده و این بدین معناست که اقتصاد تک محصولی که پادشاهی در طول هفت دهه تجربه کرده شاید زمان آن رسیده که اندکی عقب زده شود تا فضا را برای دیدگاهی باز کند که به افق‌های متنوع  اقتصادی چشم می‌دوزد که در انباشت سرمایه تجسم می‌یابند.
وقتی که پادشاهی در نشست گروه بیست که اخیراً به شکل مجازی در ریاض برگزار شد درباره نقش پیشگامانه خود در سطح اکولوژی و نجات جهان از وخیم شدن تغییرات اقلیمی سخن گفت، تا دورترین جایی که می‌توان گفت صادق بود و عملش با گفتارش همراه شد و طرح دریای سرخ بهترین دلیل براین است؛ چرا که طرح دوست محیط زیست است و با به کارگیری انرژی تجدید پذیر مانع از تولید نیم تن گازکربنیک می‌شود.
«کووید-19» و مصیبت بزرگ، مانع از این نشد که پادشاهی در راه «چشم انداز2030» به پیش نرود.
رهبری و ابداع مسئله‌ای است که مردان و حکومت‌اش را می‌طلبد.