انعام کجه جی
روزنامه نگار ونویسنده
TT

زنانی که به مرد تبدیل شدند

در دهه شصت قرن پیش، مطبوعات بغداد گزارش‌هایی درباره زنی منتشر کردند که به مرد تبدیل شده بود. نام آن زن «فضیله» بود، موهایش را کوتاه کرد و شلوار پوشید و نام «فاضل» برای خود برگزید. داستان‌اش در کافه‌ها و دفاتر کار و مدارس و خانه‌ها نقل مجالس شد. به نظرمی‌رسید با اشکال جسمی متولد شده بود که به مداخله پزشکان نیاز داشت. آن زمان صحبت عمل‌های اصلاح جنسیت شایع نبود. امروز اما عمل‌های جراحی شناخته شده و در شرق و غرب گسترش یافته‌اند. ایران در این میدان از تایلند پیش افتاده. آگهی‌ها بسیار و « موفقیت تضمینی و نرخ‌های مناسب».

مناسبت سخن اینکه گریس لاوری استاد دانشگاه «برکلی» امریکا، خواستار سوزاندن کتابی شد که علیه گسترش عمل‌های اصلاح جنسیت و تبدیل شدن آن به مد بین دختران نوجوان شده است. هیچ ملتی از جنون کتاب‌سوزی نجات پیدا نمی‌کند. و نویسنده کتاب اپیگایل شرر، روزنامه‌گار «وول استریت ژورنال» است. چکیده دیدگاه او این است که دختران کم سن و سال از مشکلات دوستان خود متأثر می‌شوند و هریک ازآنها سعی می‌کند از دیگری تقلید کند. از میان آنها هستند کسانی که با تغییرات بدن خود کنار نمی‌آیند یا در رسیدن به تصویر کلیشه‌ای زنانگی آن طور که رسانه‌ها تبلیغ می‌کنند ناکام می‌مانند. به این سادگی نیست که ترکه‌ای، زیبا و جذاب و همه ویژگی‌ها را داشته باشد. بدین معنا کتاب اعتراضی به عمل‌های اصلاح جنسیت نمی‌کند که براساس تصمیم طبی مطالعه شده انجام می‌شوند، بلکه بر «مفتون» ساختن دختران نوجوان به شکلی خاص اعتراض دارد.

در سه سال گذشته تعداد دختران نوجوانی که در ایالات متحده به پسر تبدیل شده‌اند چهار برابر شد. در کشوری مانند سوئد آمار تمایل و رغبت به پانزده برابر رسید.

به نظر نویسنده کتاب، سن دانش‌آموزان به آنها اجازه نمی‌دهد تصمیم درست بگیرند. اگر یکی از آنها تن به عمل جراحی سپرد و سپس فهمید با طبیعت‌اش سازگار نیست، دیگر وقتی برای تصحیح اشتباه نمی‌ماند. «ضرر بدون برگشت». این عنوان کتاب است. اما پدیده رو به افزایش دارد؛ با اینکه قوانین هر ایالتی با ایالت دیگر تفاوت دارند. تنها درشش ایالت تغییر جنسیت پیش از رسیدن به سن بلوغ ممنوع است. داروهای هورمونی اما همه جا به فروش می‌رسند. در دهه هفتاد قرن پیش تنها دو بیمارستان در ایالات متحده متخصص انجام چنین عمل‌هایی بودند. و امروز این تعداد از پنجاه فراتر رفته است.

در انتخابات اخیر خانم سارا مک‌براید موفق شد یک کرسی مجلس سنا را ازآن خود کند. مردی بود که به زن تبدیل شده. ماه آینده وارد مجلس می‌شود تا اولین نماینده‌ تغییر جنسیت یافته در تاریخ آن باشد.

بر نویسنده «ضرر بدون بازگشت» قیامتی برپا شد؛ چون با صدای بلند به آنچه:«جنون فریب دختران ما» می‌خواند اعتراض دارد. بهانه معترضان: سرکوب آزادی شخصی است. همین قیامت علیه جی کی رولینگ نویسنده سریال «هری پاتر» برخاست. دلیل آن این است که با انتشار توئیت‌هایی نظر خود را بیان کرد که زنان با مردان تفاوت دارند. چه گناه بزرگی!

بیست سال پس از ماجرای «فضیله» که به «افضل» تبدیل شد، جوانی عراقی در یکی از بیمارستان‌های پاریس و توسط ماهرترین جراحان تن به عمل اصلاح جنسیت داد. در گفت‌وگویی که با او داشتم و همان زمان منتشر شد، گفت به دیدن رئیس جمهوری رفته و مشکلش را برای او شرح داده. در حقیقت «بانو » با لباس زنانه به دیدار رفت و گزارش‌های پزشکان را با خود داشت که نشان می‌دادند انجام عمل در بغداد دشوار است. و اینگونه بود که تصمیم گرفته شد او را برای درمان با هزینه حکومت به فرانسه اعزام کنند. عمل جراحی موفق بود و اسم او شد «لینا». بعداً از جزئیات ماجرا در یک رمان استفاده کردم. پس از انتشارآن، یکی نوشت ذهن و تخیل من بیمار است و امکان ندارد یک نظام مردانه نظامی هزینه درمان «مخنثی» را بپذیرد. سخت می‌توان دریافت که ماجراهایی که عراقی‌ها از سرگذراندند و هنوز هم تجربه می‌کنند تخیل را دربرابر آنها می‌ماند.