کانال تلویزیونی خصوصی«کان» اسرائیلی درحال پخش سریالی با عنوان «دره اشکها» است، که پرهرینهترین پروژه در تاریخ تولید تلویزیونی، پربینندهترین و اثرگذارترین بر افکار اسرائیلی محسوب میشود. این مسئله مورد پسند بسیاری از آقایان عرب نشده چرا که از زبان شاهدان عینی درباره حالت ترسی صحبت میکند که جامعه اسرائیلی از سال 1948 تجربه نکرد. دلایل آن بسیارند: اول اینکه ما هنوز براین باوریم که جنگ ششم اکتبر نمایشی بود که بین رئیس جمهوری سادات و دستگاه اسرائیلی با نظارت ایالات متحده برآن توافق شده بود. درنتیجه پیروزی جز برنامه کامل نمایشی نبود هرچند دربرگیرنده یکی از مهمترین عملیات نظامی در تاریخ جهان شد.
آماده سازی «دره اشکها» بیش از 10 سال وقت برد. به نظرمیرسد اسرائیلیها عنوانی آرامتر برای توصیف شکستی که به آنها وارد شد نیافتند. درحالی که ما هنوز برای توصیف 1968میان «مصیبت و شکست» حیرانیم. اما 6 اکتبر را نیمی از عربها خیانت میشمارند و نیمی دیگر به سمت باور کردن نیم اول میروند براین اساس که بخش عظیمی از میراث عربی بر حسن خطابه مبتنی است و نه درستی حقایق.
رسانههای اسرائیلی بدون هیچ قصدی تهمت خیانت بزرگ، تحریف حقایق، تلاش مستمربرای ویران ساختن روان عربی و روحیه بزرگترین ارتشاش و غرق شدن در دریای تهمتهای پست و اخلاق بیمایه برای توهین به یک مخالف سیاسی که حاضر به قبول آن نمیشویم میزند، با وجود همه شواهد، حقایق و شهادتهای تاریخی خواه از از افراد راستگوی عرب یا از سوی کارشناسان خارجی بیان شده باشد.
این پرهراسترین زمان برای سرائیل بود. اما درجهان عرب هنوز برسر صادقانه بودن بحث و جدل میشود. نیازی نیست به آنچه از 47 سال پیش نوشته یا گفته شده برگردیم، کافی است به ششم اکتبر گذشته برگردیم تا ببینیم جانهای شکاک حتی درباره بالاترین قدرتهای نظامی خود در برنامهریزی و اجرا و قهرمانیهای عبور چه میگویند. این افراد خود نیز بر رفتار ارتش مصر و عقب نشینیهایش تمرکز کردند. همانها نیز در ابلهانهتر حد ممکن در ستایش اسطوره اسرائیلی و ویران کردن روحیه عربی سهیم بودند. این سخنان چندان باب میل بسیاری از قربانیان پیروزی 6 اکتبر نیست چرا که اصرار فردی بر کینه داشتن به آن به دلیل فردی دیگر وجود دارد و او از بار شکست 67 کاست و ناکامیهای بسیارش را نشان داد و به ما تصویری حقیقی و مفصل داد که ما خود را برای شعار آماده میکردیم و نه نبرد.
فایده آن این است که اسرائیلیها را نیز قانع ساخت که عربها مردمی تنها آماده شکستاند. و ما ملتی هستیم که به وجود آمدهایم تا با سخن بجنگیم و به حرف پیروز شویم و سپس باقیمانده عمر را بر سخنان ساختگی ناله و نوحه میکنیم. در طول نیم قرن به ذهن هیچ یک از ما نگذشت که کمترین مقدار از مسئله را به استناد آنچه در خود اسرائیل گفته و نوشته میشود درباره جبهه مصری را یادآوری کنیم. نظامیان عرب تُنها تحلیل نوشتند که ناتوانی در عبور یا قدرت اسرائیلیها را توجبه میکنند.