سنگ نگاره‌های بیانگر نقش تمدنی جزیره عربی

دکتر جاسر الحربش رئیس هیئت میراث، مجموعه کتاب‌های مهمی را برایم فرستاد که شماری از دانشمندان سعودی نوشته‌اند. یکی ازمهم‌ترین آنها کتابی است با عنوان« اوضاع تمدنی درشمال و شمال غربی جزیره عربی در سنگ‌نگاره‌ها از هزاره چهارم تا هزارسال پیش از میلاد» نوشته دکتر نایف بن علی القنور بود که سنگ‌نگاره‌های بسیاری در مناطق الجوف، تبوک، حائل و مدینه منوره را کشف کرد. دکتر القنور حدود 73 تخته سنگ‌نگاره را انتخاب کرده است؛ از جمله17 تخته سنگ که برای اولین بار منتشر می‌شوند و اطلاعات تاریخی مهمی درباره اوضاع جزیره در آن دوره مهم به ما می‌دهند. درپرتو آن پژوهش در آن صفحات به نتایج مهمی رسید.
دکتر القنور سه مسئله مهم را به ما ارائه می‌دهد که آن نقاشی‌ها به ما نشان می‌دهند؛ اوضاع اقتصادی، اجتماعی و دینی. این نقاشی‌ها برای اولین بار بر زندگی آن جوامع کهن پرتو می‌افکند و از راه نقاشی‌هایی که معبودهای مختلف را ترسیم می‌کنند، اندیشه دینی همچنین اوضاع اقتصادی و اجتماعی درآن دوره را به ما نشان می‌دهند. همچنین این نقوش بر وجود ارتباطات خارجی جوامعی که آنجا زندگی کردند با جهان خارج، انواع کالاهایی که وارد می‌ساختند همچنین موادی که از راه جزیره عربی صادرمی‌شده را بیان می‌کنند؛ به خصوص در دوره مهم الا که دوره پیش از اسلام است.
آن نقوش اطلاعات تاریخی متعدد درباره فعالیتی که درآن زمان رایج بوده به ما می‌دهند به طوری که بررسی این نقوش ثابت می‌کند غنای هنری و تمدنی در جزیره عربی وجود داشته است. این نقوش عبارتند از بقایای تمدنی که مردمانی برجای گذاشتند که به خصوص در جزیره عربی زندگی می‌کردند و به دوره‌های زمانی طولانی از هزاره چهارم تا هزاره دوم پیش از میلاد را دربرمی‌گیرد. این میراث تمدنی اهمیت بزرگی برای پژوهشگران دارد، چرا که این گنجینه تمدنی برای اولین بار در کتابی مهم منتشر می‌شود، همچنین این پژوهش تحولی را که در این دوره ناشناخته روی داده به ما نشان می‌دهد.
ضروری می‌بینم که باید بر این تلاش عظیم پرتو افکنی کنم همچنانکه برخود لازم دیدم آنها را نه تنها برای پژوهشگران بلکه برای همه کسانی ارائه دهم که به میراث تمدنی پادشاهی عربی سعودی اهمیت می‌دهند و بدون شک دکتر نایف بن علی القنور توانسته به شیوه‌ای ساده و روان اطلاعات مهمی را به ما نشان دهد که برای اولین بار به شکل عمومی منتشر می‌شوند.