عبدالرحمان الراشد
روزنامه‌نگار و روشنفکر سعودی، سردبیر سابق روزنامه «الشرق الاوسط» و مدیر سابق شبکه العربیه
TT

میان ریاض و بیروت

لبنان‌ مدت‌ها صحنه رویارویی بود، در دوره‌ای که ناصری‌ها از آن علیه محورعربی دیگر استفاده کردند. بعد لبنان زیر سلطه افراد مسلح فلسطینی قرارگرفت و به اهداف دو نظام بعثی سوری و عراقی درگیربا هم، خدمت کردند. و پس از آنکه اسرائیل در سال 1982 آنها را بیرون راند، ایران وارد شد و برآن تسلط یافت و جای پایی برای خود در دریای مدیترانه یافت و جبهه‌ای با اسرائیل در دایره رقابت منطقه‌ای به وجود آورد. در میان درگیری‌های سیاسی که به مدت چندین دهه ادامه دارد، مصیبت لبنان بزرگ شد و به شکلی خاص با «حزب الله» پیوند خورد که فعالیت‌های خود را به عنوان گردان پیشتاخته ایران و میلیشیای نظامی سیارآن در مناطق درگیری ایران مانند سوریه، عراق و یمن گسترش می‌داد.
درطول سال‌ها و در نتیجه افزایش سلطه حزب بر لبنان، طبقه متوسط آب رفت و سرمایه‌گذاران عرب و خارجی رفتند و توان‌ها و شایستگی‌ها به خلیج و غرب مهاجرت کردند و بخش‌های صادرات، بانک‌ها و گردشگری فروپاشیدند و بیش ازیک میلیون نفر سپرده‌های خود را باختند و براثر تحریم‌های بین‌المللی به خصوص تحریم‌های دو وزارت خزانه‌داری و خارجه امریکا با قانون «سزار» همچنین «مگنستی» و قوانین مبارزه با تررویسم علیه حزب و لبنان، اوضاع و خدمات از برق تا جمع‌آوری زباله روبه وخامت گذاشتند.
و «حزب الله» با تعطیل کردن پرونده ترسیم مرزهای دریایی با اسرائیل، فرصت لبنان را برای آنکه به کشوری با منابع غنی گاز تبدیل شود، برباد داد.
گام سعودی برای بیرون کشیدن سفرا در نتیجه بحرانی طولانی مدت پشت فعالیت «حزب الله» علیه سعودی است، که نیروهایش در یمن با نام کارشناسان و نیروهای فنی جنگ‌هایی را فرماندهی می‌کنند. اظهارات وزیر اطلاع‌رسانی جورج قرداحی به خودی خود ارزش پاسخ دادن ندارد، ریاض بزرگ‌تر ازآن است که اظهارات وزیری که در کشورش لبنان ارزشی ندارد درآن تأثیری بگذارد. خطرها برلبنان از این جهت افزایش می‌یابد که ایران آن را به کشوری برای رویارویی مبدل ساخته، میلیشیای «حزب الله» در منطقه به نیابت از ایران می‌جنگند و عملیات نظامی و اطلاعاتی را مدیریت می‌‌کنند. ایران لبنان را به مرکزی برای مدیریت جنگ‌های منطقه‌ای و بین‌المللی تبدیل کرده به طوری که «حزب الله» برای انجام مجموعه فعالیت‌ها برای خدمت به جریان‌های عراقی وابسته به آن مأموریت یافته است. همچنین جنگ رسانه‌ای شورشی‌های حوثی را از حاشیه بیروت و به وسیله کانال‌هایی همچون «المسیره» مدیریت می‌کند. همچنین ایران سازمان‌های حقوقی و مراکز تحقیقاتی را ضمن چنگ انداختن برهرچه بتوان به خدمت گرفت مدیریت می‌کند. درکنار اینکه «حزب الله» از لبنان به عنوان پایگاهی برای آموزش، تأمین مالی و ذخیره‌سازی در جنگ سوریه استفاده می‌کند و منشاء انفجار بندر انبارهای نیتراتی بودند که درآن جنگ مورد استفاده قرارمی‌گیرد. همچنین حزب، لبنان را به مزرعه‌ای بزرگ برای کشت مواد مخدر و صدور آن به «بازارهای دشمن» تبدیل کرد.
گفتار دولت سعودی در خصوص فرق گذاشتن میان مردم لبنان و دولت‌شان برای لبنانی‌ها شفاف بود و آنها مانند یمنی‌هایی هستند که به خاطر کارهای گروه شورشی درصنعا محاسبه نمی‌شوند. درزمانی که تصمیم به اخراج سفیر لبنان و فراخواندن سفیر سعودی از بیروت گرفته شد، خوانندگان لبنانی در کنار دیگرهنرمندان جهانی به اجرای برنامه‌های خود بر صحنه موسم الریاض ادامه دادند.
درمیان تاریکی لبنان، با وجود «حزب الله» و دولت کنونی‌اش، اندک امیدی به اصلاح روابط سعودی و لبنان وجود دارد و این دردرجه نخست پیش از آنکه مشکل دیگران باشد، مشکل لبنانی‌هاست.