امیر طاهری
TT

ایران؛ صادرات نفت یا صدور انقلاب؟

«بزرگ‌ترین دستآورد انقلاب اسلامی امام خمینی!»... روزنامه «کیهان» در تهران که بازگوکننده دیدگاه‌های «رهبر معظم» علی خامنه‌ای است در توصیف «جبهه مقاومت» به رهبری ایران چنین گفت.
سرمقاله روزنامه به دلیل پرداختن به مسئله جنجال برانگیز در این زمان اشاره نمی‌کند. شاید یکی از دلایل احتمالی آن جدال پشت پرده‌ پیرامون ضرورت بازنگری سیاستی باشد که طی دهه‌های گذشته میلیاردها دلار برای ایران هزینه داشته است.
با مواجه شدن تهران با مشکل خطرناک نقدینگی، دولت رئیس جمهوری سابق روحانی پیشنهاد کاهش بودجه «مقاومت» به میزان 10درصد برای سال آینده ایرانی را داد که از ماه مارس2022 آغاز می‌شود. این کاهش اثری منفی بر اعضای مختلف «جبهه» یعنی نظام اسد در دمشق، گروه حوثی در یمن، شاخه لبنانی «حزب الله»، الحشد الشعبی و دیگر میلیشیای شیعه در عراق علاوه برای جنگجویان هزاره فاطمیون افغانستانی خواهد گذارد در زمانی که به گفته روزنامه «کیهان» همه آنها تحت فشار قراردارند.
سرمقاله اشاره می‌کند که این جدال با پیروزی مخالفان کاهش سرازیر شدن پول به سوی «متحدان» منطقه‌ای تهران به پایان رسید. روزنامه یادآور می‌شود که «تأسیس جبهه مقاومت و محافظت ازآن بهترین سرمایه‌گذاری است که جمهوری اسلامی محقق کرد». دولت رئیس جمهوری جدید ایران ابراهیم رئیسی در ترکیب بودجه بازنگری کرد تا مانع از کاهش «تأمین مالی مقاومت» بشود که «سپاه قدس» به فرماندهی سردار اسماعیل قاآنی آن را به عهده دارد. 
بدون شک تصمیم گیرنده نهایی مانند همه حالت‌های دیگر «رهبر معظم» بوده که عقیده دارد بقای نظامش برشبکه‌ای تکیه دارد که ژنرال قاسم سلیمانی تأسیس کرد.
سرمقاله روزنامه به نقل از خامنه‌ای نوشت:« (سپاه قدس) تنها یک قدرت نظامی یا امنیتی یا اطلاعاتی یا دیپلماتیک یا اقتصادی یا خدمات عمومی نیست، بلکه همزمان همه اینهاست».
به عبارت دیگر «سپاه قدس» به مثابه دولت «خارجی» برای «جبهه مقاومت»، یعنی عراق، لبنان، سوریه، یمن و البته خود ایران است.
روزنامه بر تفکر قدیمی برای تأسیس آنچه «نهادی» برای نظارت بر مدیریت کشورهای مورد نظر درسایه رهبری ایرانی می‌خواند، درنگ کرده و به اتحادیه اروپا و پیمان ناتو به عنوان دو الگوی احتمالی اشاره می‌کند.
با همین منطق، ژنرال سلیمانی در زمان سیل‌های ویرانگر، یگان‌هایی از میلیشیای عراق را در استان خوزستان ایران مستقرکرد که می‌توانست منجر به خیزش‌های علیه نظام بشود.
همچنین «سپاه قدس» به تعداد نامشخصی از جنگجویان «حزب الله» لبنان زبان فارسی آموزش می‌دهد تا درصورت لزوم برای محافظت از نظام دربرابر خیزش‌های داخلی، در داخل ایران مستقرکند.
پژوهشگر رضا محمدی اشاره می‌کند، خامنه‌ای «حزب الله» را به عنوان پاسدار امپراطوری درنظرمی‌گیرد که آماده کشتن و مردن درراه اوست حتی اگر سپاه پاسداران و «بسیج» از او فاصله بگیرند.
شاید این اغراقی ازسوی پژوهشگر باشد، اما سرمقاله «کیهان» می‌گوید، بدون «جبهه مقاومت» ایرانی نخواهد بود و البته نه عراق، نه سوریه نه لبنان و نه یمن وجود نخواهند داشت. سیطره برچهار کشور عربی مذکور برای محافظت از انقلاب اسلامی اساسی است. 
همچنانکه روزنامه به این تفاخر می‌کند که « هیچ کسی جبهه مقاومت را ترک نکرده و به طرف دیگر نپیوسته است»
اما این روزنامه مشخص نمی‌کند «طرف دیگر» کیست؛ «شیطان بزرگ امریکا»، «شیطان کوچک اسرائیل» و دیگران از جمله اهداف مشخص‌اند. اما سرمقاله از آیت الله خمینی ارائه بلندپروازی‌های بسیاربزرگی را اقتباس کرده است:« باید برای مستضعفان حزبی جهانی تأسیس و راه سومی میان شرق و غرب پیش روی سراسر بشریت عرضه کرد».
و برهمین اساس جمهوری اسلامی با بسیاری از گروه‌ها غیرمسلمان در همه قاره‌ها و اکثراً چپ ائتلاف‌هایی تشکیل داد.
در همین راستا تهران پول و سلاح به سازمان‌هایی در ونزوئلا و نیکاراگوئه و تا مدتی پیش در زیمبابوه تزریق می‌کرد. همچنین با گروه‌های مخالف جنگ در اروپا و امریکای شمالی ائتلاف کرد و همزمان به بسیاری از سیاست‌مداران و چهره‌های مشهور غیرمسلمان در خاورمیانه پول می‌داد. همچنین سازمان‌های غیرشیعه فلسطینی مانند «حماس» و «جهاد اسلامی» از چندین دهه در فهرست حقوق «جبهه مقاومت» قراردارند.
با وجود اینکه ایران بدترین بحران مالی را تجربه می‌کند، شاید فرد تصور می‌کند، کاهش بودجه «صدور انقلاب» که روحانی پیشنهاد داد با نظرمثبت از سوی مخالفان تصویب شود.
اما ما اکنون می‌دانیم «رهبر معظم» آمادگی دارد نان را از دست مردم ایرانی بگیرد تا بتواند به فربه کردن بشار اسد، حسن نصرالله و ده‌ها چهره دیگر «عرضه شده برای فروش» در نقاط مختلف جهان ادامه دهد.
خامنه‌ای برای رسیدن به این هدف، بر رئیس جمهوری جوزف بایدن در کاستن از برخی تحریم‌هایی که سلفش دونالد ترامپ اعمال کرد امید بسته است.
مذاکره کنندگان ایرانی قبلا و در همین ماه جاری در گفت‌وگوهای وین با گروه (1+5) پیشنهاد35 صفحه‌ای ارائه کردند که منعکس کننده نیاز ایران به پول با اندکی جزئیات و تفصیل است.
و این به فرمولی که در ابتدا وزیرخارجه سابق محمد جواد ظریف در گفت‌وگوهای تقریباً سه سال پیش خود با همتای فرانسوی‌اش ژان ایو لودریان اتکا دارد. ظریف برآورد کرد، ایران سالانه به 60 میلیارد دلار نیاز دارد تا بتواند حقوق افراد نظامی، امنیتی، حفظ پایداری «جبهه مقاومت» و ادامه «صدور» انقلاب را استمرار بخشد.
آن زمان خامنه‌ای این فرمول را به عنوان خدعه «جوانان نیویورک» برای تضعیف «جبهه مقاومت» رد کرد. و اکنون آن را به عنوان سیاست اساسی در گفت‌وگوهای وین درپیش گرفته، درحالی که تیم ابراهیم رئیسی از خود اشاره‌های بیشتری می‌دهد که آماده دادن امتیازهای بیشتر درآینده است.
خامنه‌ای از گروه (1+5) می‌خواهد، علاوه بر دادن اجازه افزایش صادرات نفت تا سقف2.5 میلیون بشکه در روز، ماهانه3 میلیارد دلار در یک بانک آلمانی و یک میلیارد دلار در یک بانک فرانسوی از اموال بلوکه شده ایران واریز شود. با درنظر گرفتن بهای نفت خام، همه اینها می‌توانند درآمد اضافی به میزان80 میلیارد دلار مهیا سازد، یعنی بیشتر از آنچه فرمول «ظریف-لودریان» تصورمی‌کرد.
چون امتیاز بزرگی که فرمول خامنه‌ای ارائه می‌دهد در مقید ساختن این اقدام در حدود زمانی مورد توافق بین طرفین است. و این می‌تواند به گروه (1+5) این امکان را بدهد، شیر جریان پول را در پایان یک چارچوب زمانی مورد توافق ببندد.
خامنه‌ای بسیار در باره «نرمش قهرمانانه» گفت؛ عبارتی که درصورت لزوم برای سرپوش گذاشتن بر شکست، عقب‌نشینی یا به قهقرا رفتن ازآن استفاده می‌کند. و در نتیجه نظامش برای چندین دهه بر لبه پرتگاه مقاومت کرد. و نسخه آن بسیار ساده است:« زندگی روزمره، اگر نتوانستی نفت صادر کنی، از ادامه صدور انقلاب مطمئن باش». نظام خمینی می‌تواند بدون صدور نفت به زندگی خود ادامه دهد، اما اگر صدور انقلاب متوقف شود نمی‌تواند استمرار یابد.
و در نتیجه، گروه (1+5) دانسته یا ندانسته، برای رسیدن به توافق درباره مقدار نفتی که ایران می‌تواند صادر یا میزان اورانیومی که غنی سازی کند، راهی کاملاً خطا درپیش گرفته است.