چرا مطبوعات «دیجیتال» را دوست داری؟

سال 2010 پژوهشی برای یکی از روزنامه‌های عربی انجام دادم که برای ماندن در رقابتی سخت درآن زمان به دنبال تحول در خدمات خود به روش «دیجیتال» بود؛ پژوهشی که درآن به نتایجی رسیدم که تا مدتی طولانی خواب از چشمم می‌گرفت.
آن پژوهش نشان داد، عامل اصلی که رتبه‌بندی، قدرت فراگیری و تأثیر و بعد هم محقق ساختن درآمدهای بالای سایت‌های خبری الکترونیکی را مشخص می‌کند، در «میزان به روزرسانی» نهفته است که در آن توان نشر محتوای جدید در کمترین فاصله زمان ممکن است با صرف نظر از طبیعت، جنس محتوا و میزان آراستگی به ارزش‌های فعالیت صحیح مطبوعاتی که در طول چندین دهه آموختیم.
و پس از آن در طول یک دهه کامل همیشه به من امکان محک زدن آن نتیجه داده شد که همواره در آن کاملاً موفق می‌شد؛ مسئله‌ای که این باور را درمن تقویت کرد که شماری از ویژگی‌‌هایی که شکوه مطبوعات کاغذی را خلق کردند و در طول چندین دهه به آن توان استمرار و اثرگذاری بخشیدند، به شکلی روشمند در مطبوعات «دیجیتال» محومی‌شود.
هفته پیش به یاد آن اتفاقات افتادم وقتی که به پژوهشی که دانشگاه میسوری امریکا انجام داد و نتایج آن در ماه نوامبر پیش با عنوان « What People Value In Digital News/آنچه مردم در اخبار دیجیتال می‌پسندند» منتشر ساخت به دستم رسید.
دیمون کزو، استاد روزنامه‌نگاری دانشگاه و پژوهشگر اصلی آن پژوهش می‌گوید، او- با همکارانش در گروه پژوهش- به تئوری « /Affordance تقدیم» اندیشمند امریکایی جیمز گبسون تکیه کرده‌اند که خود او آن را از تجلیات روانشناسی اقتصاد استخراج کرده و به نظر او «ویژگی‌های موجود، اقدامات مورد علاقه‌ای را که ممکن است انجام دهد مشخص می‌کنند با حفظ وجود او و پاسخ به نیازهایش».
این ما را به سمت روشی که کیزو و همکارانش به کاربستند راهنمایی می‌کند به عنوان راهی که از تشخیص دقیق مطبوعات «دیجیتال» از یک سو و «مشتری» آن روزنامه ازسوی دیگر آغاز می‌شود پس از آنکه بعداً تلاش کند محصول مطبوعات دیجیتال خود را همساز کند تا بتواند با اقبال آن «مشتری» روبه رو شود.
تیم پژوهشی دانشگاه میسوری( که دردل خود ریشه‌دارترین دانشکده‌های روزنامه‌نگاری امریکا را دارد)، متوجه شدند تعداد مشترکان پلت‌فرم‌های «دیجیتال» مطبوعاتی طی چهار سال گذشته چند برابر شده‌اند، اما بخش بیشتر سودهای این افزایش چشم‌گیر به پلت‌فرم‌های مشخصی رسیده که همان پلت‌فرم‌هایی که جست‌وجو برآنها تمرکز کرده و البته از میان آنها دو پلت‌فرم «نیویورک تایمز» و «واشنگتن پست»اند. 
درمقابل نمونه مطالعه شده خوانندگان پلت‌فرم‌های خبری دیجیتال بر 12 خواننده تمرکز داشته که گفت‌وگوهای عمیق با آنها انجام شده و پرسش‌ها شامل پی‌گیری انواع استفاده آنها از اخبار و پرسش‌هایی درباره طبیعت استفاده است.
در نتایج، پژوهش به وجود 8 عامل رسیده که مطالعه دیجیتال را تقویت می‌کنند و پلت‌فرم‌هایش را از عوامل موفقیت بیشتر بهره‌مند می‌کنند که عبارتند از: استفاده از علایم و برچسب‌های دیجیتال برای جداکردن انواع محتواها، قابلیت بازیابی، توان برجسته‌سازی تصاویر راهنما، قدرت به روزرسانی محتوا، جداسازی قدیم از جدید، ارتباط با مقاله‌ها و اطلاعات مشابه دیگر، سهولت استفاده، آسانی جابه جایی بین صفحات و بخش‌ها و قدرت تعامل و مشارکت در مواد با دیگران.
پژوهش تأکید می‌کند هر رسانه درخود ازمجموعه‌ ویژگی‌های منحصربه فردی برخورداراست که تأثیر و نفوذ آن را تسهیل یا مانع آنها می‌شود و این مسئله‌ای است که به وسیله آن می‌فهمیم خود آن عوامل هشتگانه همان توصیه‌هایی است که به خدمات اخبار دیجیتال ارائه می‌شود تا اهداف رقابتی خود را محقق سازند.
منتقدان می‌توانند نقدهای متعددی بر پژوهش وارد سازند؛ اول به بنیاد تئوریک آن که به روانشناسی اقتصادی رفته گویی ما به دنبال مطالعه پدیده‌ای مختص به محیط زیست یا زندگی صحرایی رفته‌ایم. دوم به محدود بودن نمونه‌ها مربوط می‌شود و سوم به تمرکز بسیار آن بر تجربه استفاده در مقابل توجه نکردن به درآمدهایش است. 
با این حال آنچه بیشتر مایه نگرانی از چنین پژوهش‌هایی می‌شود مربوط به کاستن از اهمیت یا ایراد وارد ساختن به صادقانه بودن آنهاست چرا که نتایج معمولاً در این میدان به شکل مشابهی در شماری از جوامع همخوانی دارد؛ اما منشأ بزرگ و حقیقی نگرانی درفاجعه‌بار بودن نتایجی است که به آنها می‌رسد؛ همه مفاهیمی را که طی چندین دهه در دنیای تولید محتوای خبری ریشه دوانده ویران می‌کند.
یاد گرفتیم که اخبار دارای ارزش‌های خبری‌اند و آن ارزش‌ها در تقویت اهمیت خود وکسانی که در معرض آن قرارگرفته‌اند تقویت می‌کنند تا برسد به فعال ساختن تأثیر آنها در مخاطب و فضای عمومی. اما این ارزش‌ها که شاهد درخشان‌ترین دوران خود در زمان مطبوعات کاغذی بودند به نظرنمی‌رسد در جهان «دیجیتال» دارای ارزش باشند.
درستی، دقت، بی‌طرفی و عمق دیگر از عوامل تقویت کننده استفاده از مواد خبری در جهان دیجیتال نیستند. مخاطب «مشتری» شد که خدمات به گونه‌ای سازماندهی می‌شود تا رضایتش کسب شود و او هم برای آنکه راضی شود نیازمند به روز شدن، پافشاری و سادگی در به کاربردن و توان مشارکتی است که معمولاً به دست می‌آورد، با صرف نظر از میزان کیفیت و عمق و درستی.