زاهی حواس
وزیرمشاور سابق درامور آثار باستانی مصر و مدیر آثار جیزه
TT

ابنیه تاریخی در سعودی شناسامه دار می شوند

بافت های تاریخی فاقد ارزش نیستند!‌ دنیای معماری در روند تحول جاری به سمت آنچه معماری هوشمند نامیده می شود می رود. معنای تحول کنونی این نیست که معماری قدیم را تخریب کنیم و به جای آن بناهای متناسب با تحول عظیم معماری بسازیم. کشورهای فراوانی به جایگاه مهم و کارکرد هویت ساز و تاریخی ابنیه تاریخی

پی برده اند و می دانند که نابودی حتی بخش کوچکی از این میراث غیر قابل جبران خواهد بود. سعودی از جمله کشورهایی است که به احیای بافت های تاریخی اهمیت می دهد و در این راستا یک پروژه پرچمدار برای شناسنامه دار کردن ابنیه تاریخی و ایجاد یک بانک اطلاعاتی توسط شاهزاده فیصل بن بندر بن عبد العزیز امیر منطقه ریاض اعلام شد. بناهای تاریخی ثبت شده در این بانک اطلاعاتی رکورد اطلاعاتی اعم از تابلوی سردر و آدرس و شماره ثبت و نام بنا خواهند داشت. این اماکن در سیستم آثار باستانی و موزه و معماری باستانی به عنوان بنای تاریخی قید شده اند. شناسنامه بناهای تاریخی اطلاعات لازم در اختیار فعالان حوزه مستند نگاری این آثار قرار می دهد. مستند نگاری یکی از روش های تحقیق علمی برای ثبت اطلاعات با تشریح وضعیت بنا و محوطه های تاریخی و تهیه نقشه پایه ای و تشریح اجزای تشکیل دهنده آنها است.

طرح شناسامه دار کردن بناهای تاریخی از جمله مولفه های کلیدی برای حمایت و حفاظت از میراث ملی و تهیه بانک اطلاعاتی دیجیتال در این حوزه در سعودی است. اداره میراث ملی وابسته به وزارت فرهنگ مجری اصلی این پروژه بوده و داده ها و اطلاعات و موقعیت جغرافی و مکانی به روز شده بناهای تاریخی در سعودی را به منظور شمارش و ارزیابی و رده بندی فراهم می کند. این برنامه بخشی از اقدامات وزارت فرهنگ در راستای حفاظت و حمایت از میراث ملی در سراسر کشور است. بانک اطلاعاتی و موقعیت مکانی بناهای تاریخی با توجه به یک جدول زمانی مشخص به روز خواهد شد و بدین ترتیب، روند نظارت و اداره و برنامه ریزی و کنترل در آینده پس از رده بندی و حفظ و پردازش بانک اطلاعاتی بدون مشکل انجام خواهد شد. در این راستا، پروسه دیگری شامل استانداردگذاری و قابلیت استعلام فوری و ارسال گزارش و نقشه ساختمان و موقعیت جغرافیایی بناهای تاریخی اجرا می شود.

اداره میراث ملی در حال تهیه یک طرح دیگر در خصوص مستندسازی تزیینات بناهای تاریخی و صنایع دستی سنتی در سعودی است. فرهیختگان و نوآوران و طراحان و صنعتگران و هنرمندان پس از اجرای طرح اخیر می توانند با آگاهی از جزئیات دقیق تزیینات و کنده کاری های قدیمی از این نمونه های قدیمی در مدلسازی های نوین و خلاقانه و مدرن استفاده کنند که تاثیر بسزایی در رونق اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی بازار داخلی و بین المللی می گذارد.