« به همه محسنین(افراد نیکوکار): به ما در خرید اثرعتیقه ونوس و عشق کمک کنید». این عنوان برنامه جمعآوری کمکهای مالی است که در پاریس جریان دارد. و کلمه محسن در فرانسوی مانند صدها واژه دیگر از عربی گرفته شده و «میسین» تلفظ میشود.
مبلغی که باید جمع شود از یک میلیون یورو بیشتر نیست. برای کسانی که در حراجهای آثار هنری شرکت میکنند پول «خرد» است. آیا دولت فرانسه و موزهاش با آن شهرت جهانی از تهیه این مبلغ عاجزاست؟ البته این کار ازسر ناتوانی نیست بلکه فرصتی است که به شهروند عاشق زیبایی داده میشود تا در محافظت از یک اثر هنری نادر مشارکت کند. هر وقت بخواهد از دیدنش لذت ببرد میرود و فرزنداش را با خودش میبرد. اثر در همان جا میماند تا نوادگانش آن را تماشا کنند. پنج سال پیش موزه دوستانش را برای مشارکت در بازسازی سکوی اختیتیتپ یعنی مقبرهای که این پادشاه فرعونی درآن دفن شده دعوت کرد. موزه پاریس از سه دهه پیش در فعالیتهای کاوشگری و حفاری که در پایگاه سقاره مصر درحال اجراست مشارکت دارد. مبلغ مورد نیاز نیم میلیون بود تا سکو تکمیل شود و مأموریت تکمیل به پایان رسید.
وقتی کتابخانه ملی قصد داشت ساختمان قدیمیاش را مرمت کند در را به روی شهروندان گشود تا هزینه یکی از دهها چراغ موجود روی میزهای مطالعه را تقبل کند.
اما یک میلیون همه بهای تحفه ونوس نیست و دولت همان مقدار هم اضافه میکند. مؤسسههای بزرگ فرانسوی برای مشارکت در تأمین قیمت مورد نیاز خرید به تکاپو افتادهاند. این دوازدهمین برنامهای است که موزه ریشهدار اعلام میکند. و همه آنها با ندای: «ای محسنین» آغاز میشوند!
خالق «ونوس و عشق» کیست و ماجرایش چیست؟ به نظرمیرسد هر اثرعتیقه بزرگی تاریخی دارد که در عظمت همپای آن است. این اثر ساخته بزرگترین مجسمه ساز ایتالیایی شهر میلان در دور رنسانس جیووانی مسیرونی(1551-1616) است. این اثر از دو قطعه تشکیل شده است: اولی ونوس الهه عشق را در حالت درازکش با لنگی که از آن تراشیده شد نشان میدهد؛ همه اثر از سنگ عقیق یکپارچه آلمانی تراشیده شده و درکنارش کیوبید کوچک دیده میشود که دلفینی از نقره و طلا اندود آنها را نگهبانی میدهد. قطعه دوم جامی طلا اندود که صدف را احاطه کرده و پایهای برای آن شده است.
درسال 1661 کاردینال ماراران نخست وزیر فرانسه درگذشت. او از بزرگان جمعآوری اشیاء عتیقه بود از جمله جام مسیرونی و دو جام از همین مجسمه ساز که شبیه آن بودند. جامها به محل نگهداری اموال لوئی چهاردهم منتقل شدند. بعد هم انقلاب فرانسه روی داد و اموال کاخهای پادشاهی به موزهها منتقل شدند. داراییها سرشماری و شمارهگذاری شدند. و از جمله همین قطعه عتیقه که روی آن شماره 376 نقش بست.
جمهوری جدید زیر بار قرضها افتاد. با خالی شدن خزانه تصمیم گرفته شد به طلبکاران آثاری از محتویات موزهها داده شود. در تابستان1796 بازرگان ژاک دو شاپوروگ جام ونوس را برد که درآن زمان چهار هزار فرانک برآورد شد. و در موزه دو جام مشابه آن باقی ماندند.
از آن زمان رد این اثر عتیقه گم شد. تا دهه شصت قرن پیش و در حراج پاریس پیدا نشد. اما تنها جام و بدون صدف ونوس پیدا شد. «لوور» پس از آنکه از اصالت آن مطمئن شد آن را خرید. شمارهگذاری سابق روی آن حک شده بود. این اثر برای بازدیدکنندگان در سالن «آپولون» به نمایش درآمده است. صدف و الهه عریان خفته درآن تا سال 2010 و در حراجی که در لندن برپا شد در بازار عتیقه پیدا نشد. آن زمان مسئولان «لوور» ایستادند و با حسرت حراج را دنبال میکردند و مبلغ لازم را نداشتند.
امروز پس از ده سال از آن تاریخ، صدف دوباره به بازار لندن برگشته. و این هم «لوور» که میخواهد صدا بزند و از محسنین کمک بگیرد تا دست در جیب خود کنند تا فرانسه ونوس را برگرداند و به جایگاه خود در جامش بنشاند.
TT
ایا اهل احسان، این ونوس است
مقالات بیشتر دیدگاه
لم تشترك بعد
انشئ حساباً خاصاً بك لتحصل على أخبار مخصصة لك ولتتمتع بخاصية حفظ المقالات وتتلقى نشراتنا البريدية المتنوعة