انعام کجه جی
روزنامه نگار ونویسنده
TT

ترک وزارت

ضرب المثلی عامیانه می‌گوید، وارد شدن به حمام مانند بیرون رفتن از آن نیست. وزارت نیز همین‌طور است. و در کشورهایی که می‌شناسید پست‌های وزارتی وجود دارند که به مزایده گذاشته می‌شوند. رقابت کنندگان میلیون‌ها برای پستی می‌پردازند که چندین برابرش را به آنها برمی‌گرداند. و این را نیز در ضرب‌المثل‌های عامیانه ذمه وسیع می‌نامند.
با معرفی دولت جدید فرانسه در دو روز پیش عبارتی که بر زبان تحلیل‌گران تکرار می‌شد این بود که وزارتی است که عمرش از یک ماه بیشتر نمی‌رسد. انتخابات مجلس در راه است. و درصورتی که اکثریت پارلمانی تغییرکند، به احتمال زیاد رهبر اکثریت مکلف به تشکیل دولت جدید می‌شود. آیا عاقلانه است که فرد خوش‌شانس برای چند هفته محدود برکرسی وزارت بنشیند و بعد بلند شود تا تمام عمر با عنوان وزیر بازنشسته شود؟
«فیگارو» گزارشی در باره کاهش امتیازات وزرا در سال‌های اخیر منتشر کرد. شهروند عادی که به عنوان تماشاگر تا مشتری وارد بازار می‌شود، می‌بیند از قدرت خریدش به دلیل گرانی کاسته می‌شود. مدتی پیش شیشه‌های روغن ذرت به فروشگاهی رسید و مردم در صحنه‌ای نادر در کشوری مرفه به آن یورش آوردند و همدیگر را هل می‌دادند. این شهروند می‌خواند و مقایسه می‌کند و حساب. دوست دارد بداند پول‌های مالیاتی که از جیبش برداشته می‌شوند چگونه خرج می‌شوند.
درگزارش آمده وزرا دیگر از امتیازهای پیشین خود برخوردار نیستند. فرانسوا اولاند رئیس جمهوری سوسیالیست سابق حقوق‌شان را یک سوم کاهش داد. وزیری که اکنون خارج می‌شود به هیچ وجه درتمام زندگی از حقوقش بهره نخواهد برد بلکه برای سه ماه بعد اگر کاری نیابد. این را قانون «شفافیت حیات سیاسی» اعمال می‌کند. حقوق وزیر درفرانسه با این کاهش به 9940 یورو رسید. و نخست وزیر اندکی کمتر از 15 هزار. مدیر هر مؤسسه‌ای بیش از این دریافت می‌کند.
وزیر با ترک منصب امتیازاتش را ازدست می‌دهد، یعنی مسکن دولتی و ماشین و سفر مجانی با واگن‌های درجه یک قطارها. وزرای دارای وزارت حاکمیتی یعنی کشور، خارجه، دادگستری و دفاع حق دارند پس از ترک منصب از حفاظت شخصی برخودار باشند و این درحالی است که وزارت کشور به این نتیجه برسد که به آن نیاز دارند.  وحفاظت هم یعنی یک یا دو محافظ و نه ارتشی از غول‌های سراپا مسلح دارای عینک‌های دودی و ماشین‌های پرقدرت.
تنها نخست وزیر پس از ترک منصب یا تا زمان رسیدن به سن بازنشستگی یا هفتاد و هفت سالگی، می‌تواند راننده، خودرو و یک منشی شخصی را نگه دارد. در مورد ژان کاستکس که به تازگی نخست وزیری را ترک گفته، در سن پنجاه و شش سال است و می‌تواند اگر دوست باشد از یک محافظ برخوردار باشد.
از همه آنچه گذشت به این معنا نیست که حکومت نمونه پاکی است. رسوایی‌های وزرا با سوء استفاده از اموال عمومی بی شمارند. و این موضوع‌ پرهیجان فیلم‌های سینمای فرانسه است. معمولاً به دریافت «هدایا» یا سوء استفاده از مسکن کارمندی و اختصاص آپارتمان حکومتی به فرزندان مربوط می‌شوند. وزیری پس از انتشار گزارشی در روزنامه‌ای استعفا کرد که نشان می‌داد از جیب حکومت انواع سیگار کوبایی را با فاکتوری در حدود 12 هزار یورو خریده بود. و وزیری دیگر پس از آنکه معلوم شد شماره حسابی مخفی دارد استعفا کرد. و معاونی ریاست را از دست داد چون حقوقی برای همسرش تعیین کرد.
تنها فضیله عماره حق داشت از اموال عمومی استفاده کند. وقتی به عنوان وزیر امور شهرها انتخاب شد قبول نکرد از آپارتمان قبلی‌اش که مخصوص افراد کم درآمد بود بگذرد. آپارتمان‌هایی که به جان کندن داده می‌شد. اما آپارتمان مجلل وزارتی را به برادرش داد تا درآن ساکن شود. وقتی مطبوعات آن «رسوایی» را علنی کردند پاسخش به آنها این بود که امروز در این منصب است و فردا می‌رود و چه کسی آپارتمان ارزانش را به او برمی‌گرداند؟