رابرت فورد
سفیر سابق امریکا در سوریه و الجزایر و پژوهشگر مرکز خاورمیانه واشنگتن
TT

واشنگتن می‌خواهد خطرات ایران را به حداقل برساند

جان کربی سخنگوی شورای امنیت ملی در 24 آگوست اعلام کرد، توافق با ایران بر سر برنامه هسته‌ای این کشور نسبت به اوایل ماه آگوست نزدیک‌تر شده، اگرچه اختلافات بین دو طرف همچنان ادامه دارد.
واضح است که دولت بایدن در اظهارات خود در این زمینه جانب احتیاط را رعایت می‌کند. و این در حالی است که اکنون صداهای انتقادی زیادی از توافق هسته‌ای جدید با ایران در کنگره شنیده می‌شود، چه از سوی جمهوری‌خواهان و چه دموکرات‌ها.
ظاهراً توافق جدید با ایران حمایت لازم توسط دو سوم اعضای سنا برای تبدیل شدن به یک معاهده رسمی با وضعیت قانونی در ایالات متحده را به دست نخواهد آورد. همانطور که در مورد اوباما اتفاق افتاد، بایدن تنها باید از طریق ابزار قانونی صدور دستورات اجرایی این توافق را اجرا کند، که تا زمانی که رئیس جمهوری دیگری تصمیم به تغییر یا لغو تصمیم بگیرد، به قوت خود باقی خواهد ماند، همانطور که ترامپ با توافق هسته‌ای قبلی در سال 2018 انجام داد.
تهران به نوبه خود این موضوع را درک می‌کند و با اعمال محدودیت‌های بلندمدت برای استقرار سانتریفیوژهای پیشرفته موافقت نکرده است (طبق گزارش‌های مطبوعاتی، محدودیت‌ها در سال 2025 پایان می‌یابند). گزارش‌های مطبوعاتی همچنین نشان می‌دهند، محدودیت‌ها بر برنامه غنی سازی اورانیوم ایران در سال 2030 پایان خواهد یافت.
با این حال، از نظر دولت بایدن، بازگشت نفت ایران به بازارهای جهانی به کاهش قیمت بنزین در ایالات متحده، کاهش تورم قیمت‌ها کمک می‌کند و دیگر بانک فدرال آمریکا دلیل کمتری برای ادامه افزایش نرخ‌ بهره و ریسک رکود اقتصادی در آمریکا خواهد داشت. 
در عین حال، جنگ در اوکراین به یک جنگ فرسایشی طولانی تبدیل شده و با بدتر شدن خسارات نظامی وارده به اوکراین، این کشور به کمک بیشتر ایالات متحده نیاز خواهد داشت. اگرچه واشنگتن مستقیماً در حال جنگ با مسکو نیست، اما حداقل در رقابت نظامی جدی با روسیه است.
علاوه بر این، در اوایل ماه اوت، شاهد مانورهای نظامی بزرگ چین در اطراف جزیره تایوان بودیم. حفظ توازن قوا در شرق آسیا مستلزم استقرار نظامی بیشتر ایالات متحده است. تصادفی نیست که دو کشتی جنگی آمریکا در 28 اوت از تنگه تایوان عبور کردند.
رویدادهای شش ماه گذشته این تحلیل آمریکایی را تقویت کرد که چین و روسیه بزرگترین تهدید برای امنیت آمریکا هستند. اگرچه دولت بایدن می‌تواند به تأسیسات هسته‌ای ایران ضربه بزند، اما این تهران است و نه واشنگتن که تصمیم می‌گیرد جنگ چه زمانی پایان یابد. یقیناً شروع جنگ در حال حاضر با ایران با اولویت‌های دولت بایدن همخوانی ندارد.
در عین حال، دولت بایدن می‌خواهد نیروهای خود را در عراق و سوریه نگه دارد و به ایران فرصتی برای گسترش نفوذ خود در این دو کشور ندهد.
به نوبه خود، سرویس خبری آگاه پولیتیکو در 27 اوت گزارش داد که کاخ سفید هفته گذشته با دقت حملات هوایی را علیه شبه نظامیان طرفدار ایران در شرق سوریه انجام داد تا عملیات نظامی باعث خرابکاری در مذاکرات هسته‌ای نشود. از طریق این حملات، دولت بایدن به دنبال ارسال پیامی برای بازدارندگی و دلسردی ایران از حملات جدید بود و در عین حال مراقب بود که تنش را شدت نبخشد.
در حال حاضر، واشنگتن می‌تواند بپذیرد که شرق سوریه را با شبه نظامیان طرفدار ایران به اشتراک بگذارد، تا زمانی که این شبه نظامیان به آمریکایی‌ها حمله نکنند.
علاوه بر این، هدف از حملات هوایی آمریکا ارسال پیامی به اسرائیل است. ماه‌ها پیش، اسرائیل از دولت بایدن خواست تا برای یک گزینه نظامی علیه تهران آماده شود. اسرائیل مدعی است، تهدید به گزینه نظامی امتیازات هسته‌ای بیشتری را از سوی ایران به همراه خواهد داشت.
در اینجا شایان ذکر است که بایدن برخلاف اوباما تلاش زیادی کرد تا به اسرائیل اطمینان دهد. بایدن در اظهاراتی در ماه ژوئیه برای یک شبکه تلویزیونی اسرائیل گفت که در صورت لزوم از نیروی نظامی علیه برنامه هسته‌ای ایران استفاده خواهد کرد. یک مقام دفاعی اسرائیل هفته گذشته به رسانه‌ها گفت که اسرائیل «سیگنال‌های خوبی» از تیم بایدن دریافت کرده است.
و برخلاف دولت اوباما، دولت بایدن در مورد مذاکرات با اسرائیل مشورت می‌کند. جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی و برت مک گورک، هماهنگ کننده سیاست خاورمیانه، در 23 اوت، یک روز قبل از ارسال پاسخ ایالات متحده به ایران، درباره پاسخ ایالات متحده به آخرین پیشنهاد ایران با ایال هلاتا، مشاور امنیت ملی اسرائیل، گفت‌وگو کردند.
یایر لاپید، نخست وزیر اسرائیل در 24 اوت گفت که آمریکایی‌ها بسیاری از خواسته‌های اسرائیل را در مذاکرات پذیرفته‌اند. رسانه‌های اسرائیلی گزارش دادند که این خواسته‌ها شامل لحن تندتر در مورد بازرسی‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از فعالیت‌های هسته‌ای اعلام‌نشده ایران، تحریم‌ها علیه «سپاه پاسداران» ایران و محدود کردن مصونیت از تحریم‌ها برای شرکت‌های خارجی فعال در ایران است.
دولت بایدن به نوبه خود درک می‌کند که اسرائیل نسبت به توافق ضعیف جدید مشتاق نخواهد بود. با این حال، آمریکایی‌ها استدلال می‌کنند که اسرائیلی‌ها می‌پذیرند، توافق ضعیف کنونی که جنگ فوری با ایران را خنثی می‌کند، بهترین رویکرد موجود است. بدون کاهش تنش بین اسرائیل و ایالات متحده از یک سو و ایران از سوی دیگر، خطرات جنگ همچنان بالا خواهد بود. بنابراین، واشنگتن به اسرائیل از قصد خود برای همکاری فوری با این کشور برای ایجاد همکاری نظامی منطقه‌ای در برابر تهدیدات نظامی ایران، به‌ویژه تهدیدات مربوط به موشک‌های ایران اطمینان می‌دهد.
*ویژه «الشرق الاوسط»