«فیسبوک» برخی صبحها اخبار فاجعه آمیزی میآورد. و به ندرت هم گاهی خبری مسرت بخش به تو میدهد که از آن بی خبربودهای. پروفسور عراقی تحسین السلیم از محل اقامت خود در فیلادلفیا اعلام کرد، هفت طوفند حلزونی خطرناک و بی سابقه منطقهشان را درهم کوبیدند. طوفانها، درختها را از ریشه درآوردند و خانهها را ویران ساختند. جهان خشم طبیعت را از صفحه تلویزیون دید، اما نویسنده متن افزود بسیاری نمیدانند کاشف قوانین حرکت طوفندها دانشمند فیزیک و محیط زیست فقید عراقی دکتور عبدالجبار عبدالله متولد سال 1911 در جنوب عراق است.
دو دانشمند، عبدالله و السلیم از صابئین مندائیاند. فرقهای ریشهدار و کهن که مردمش در همسایگی رودخانهها زندگی میکنند. امنیت را در موطن خود از دست دادند و بسیاری از آنها در کشورها پراکنده شدند. پدر تحسین السلیم معلم عبدالجبار عبدالله فرزند شیخ سام در شهر قلعه صالح در استان العماره بود. شیخ بودن فرقه به معنای ثروتمندی نبود. پسر با هوش زندگی سادهای داشت و با همسن و سالان خود پا برهنه میچرخید. بعدها از او پرسیدند چرا به طوفندهای حلزونی اهمیت میدهد و گفت، در کودکی مجذوب مشاهده «الخوره/ چرخاب» در نهر دجله و جریانهای آبی گردانی بود که به آنها «الفاتوله» گفته میشود. و چرخابهای نهر چه غرق شدگانی را بلعیدند.
عراقیها عبدالجبار عبدالله را به عنوان دومین رئیس دانشگاه بغداد در زمان عبدالکریم قاسم میشناسند. پیش از او این منصب را دکتر متی عقراوی داشت؛ پیش از آنکه فرقهگرایی عقلها را پریشان کند. عبدالله دانشجویی ممتاز بود و بورس تحصیلی دانشگاه امریکایی بیروت را دریافت کرد. بعد دکترای فیزیک و علوم طبیعی از مرکز تکنولوژی ماساچوست در ایالات متحده را کسب کرد. به عنوان رئیس بخش فیزیک مرکز عالی معلمان فعالیت کرد و تحقیقات خود را در مجلههای جهانی منتشر میکرد تا اینکه در دوره جمهوری به عنوان رئیس دانشگاه منصوب شد.
سال 1963 بازداشت شد. بی هیچ اتهام حقیقی مورد اهانت قرارگرفت و علومش به کارش نیامدند. زهرچشم گرفتن از دانشمندان میراثی کهن است. پس از آزادی به او اجازه سفردادند و به ایالات متحده رفت و به عنوان استاد در دانشگاه کولارادو و سپس استاد علوم هوافضا در دانشگاه ایالت نیویورک در«البانی» مشغول به کار شد. بورسی برای انجام تحقیقاتی درباره امکان تسلط بر سرکشی طبیعت یا دخالت برای تغییر آب و هوا به دست آورد.
نام دانشمند عراقی با اساطیر بسیاری همراه شد. از جمله اینکه او شاگرد دانشمند بزرگ آلبرت آنشتاین بود. و انیشتین برای ارجگذاردن به برتریاش خودنویس گرانقیمت مخصوص به خود را به او داد. همان خودنویسی که زندانبانهای بعثی از او بردند. سایتها عکسی از شاگرد و استاد منتشر کردند. و حقیقت همانگونه که مقاله محقق صادق الطائی نشان داد، این دو با هم دیداری نداشتهاند. الطائی براین شایعات که رئیس جمهوری امریکا ترومن به دکتر عبدالجبار عبدالله نشان دانش داد، خط بطلان کشید. نشانی که اصلا در ایالات متحده وجود ندارد.
عبدالجبار عبدالله سال 1969 و در میانه دهه پنجاه عمر خود درگذشت. وصیت کرد پیکرش به موطنش بازگردانده شود و در مقبره مندائیان در نزدیک بغداد به خاک سپرده شد. مردم فرقهاش مجسمهای از او در معبدشان نصب کردند. اگر عراق یک کشور طبیعی بود، همه بخشهای علمی یکصدمین سال تولد صاحب طوفندها و پژوهشگر طوفانها و کاشف قوانین آنها را جشن میگرفتند. یکی از صدها نابغهای که بیرون از سرزمین اجدادی خود فعالیت میکنند و منتظر معجزه ثبات و آرامش آناند. از جمله آنها پروفسور تحسین السلیم متخصص در علم بیماریهای بافتی، بالینی و بیماریها خون است. پیش از ترک عراق برای کار در امریکا، در شهر پزشکی پروندهای برای اورام بازکرد. اگر اجازه داشته باشم از خودم بگویم، میگفتم اولین مصاحبه مطبوعاتی که با آن وارد دنیای حرفهای شدم، گفتوگو با او در چهل سال پیش بود... بزنید به تخته.
TT
عراقی کاشف طوفندها
مقالات بیشتر دیدگاه
لم تشترك بعد
انشئ حساباً خاصاً بك لتحصل على أخبار مخصصة لك ولتتمتع بخاصية حفظ المقالات وتتلقى نشراتنا البريدية المتنوعة