طارق الحميد
TT

نشست امیدها؛ آیا شورا ما را درمی‌یابد؟

این مقاله را درحالی می‌نویسم که نشست شورای همکاری خلیجی در ریاض هنوز به کار خود پایان نداده است، اما در این اجلاس یک مسئله قابل توجه وجود دارد؛ سطح انتظارات مردم شورا که از زمان تأسیس سرنوشتش رویارویی با چالش‌های حقیقی و برخی هم وجودی بوده، بسیار بالاست.
برای نمونه پیش از این اشغال کویت توسط عراق روی داد و اکنون چالش پرونده هسته‌ای و خصومت‌های ایران و خروج امریکا را داریم. همچنین شورا با چالش‌های اقتصادی و اختلافاتی که شورا را تضعیف می‌کرد روبه روشده تا اینکه نشست العلا شکل گرفت و شورا درمسیر درست خود قرارگرفت.
براین اساس سطح انتظارات بلکه امید و آرزوهای مردم کشورهای عضو شورا بالاست که من آن را درحالتی بسیار عجیب تفسیرمی‌کنم اما در عین حال برجسته است و آن اینکه کشورهای عضو شورا امروزه با اصلاح، پیشرفت و نهضت آن کشورها آنگونه که ولیعهد سعودی شاهزاده محمد بن سلمان توصیف کرد، با هم به رقابت می‌پردازند.
ولیعهد شاهزاده محمد بن سلمان در بحرین با زبردستی و زیرکی عبارتی را به عنوان عبارت سال گفت،« کشورهای همسایه برای نهضت ما مهمند» و این یعنی کامل کردن همدیگر و اینکه قدرت تو از توان همسایه‌ات می‌آید و پیشرفت تو از پیشرفت همسایه‌ات هست و این جمله‌ای است که عمق چشم‌اندازی را منعکس می‌کند که ولیعهد و خلیج دارند.
پس سقف انتظارات و امید و آرزوها نشان می‌دهد مردم منطقه می‌خواهند شورا با پیشرفت به دست آمده در بسیاری کشورها همراه شود، مانند نهضت حقیقی سعودی، نهضت چشم انداز2030.
و درنتیجه پرسش اکنون این است، آیا شورا می‌تواند با پیشرفت و تحولات کشورهای خلیج مانند سعودی، پادشاهی عمان، امارات و آنچه در قطر و بحرین روی می‌دهد و آنچه مردم کویت درسردارند، همگام شود؟
حقیقتی که نمی‌توان انکار کرد این است؛ لرزه‌ای که پس از اختلافات خلیجی-خلیجی شورای همکاری را تکان داد، بر مسیرشورا و تحول آن اثرگذاشت، اما از شورا خواسته می‌شود تا مکانیزم‌ها و ساختارهایش را تحول بخشد و به سرعت اصلاح کند.
و این از زمان اعلام چشم انداز توسط خادم حرمین شریفین ملک سلمان بن عبدالعزیز درسال 2015خواسته‌ای برای تحول در شورا بوده که شامل پنج محور می‌شود: اقتصادی، اجتماعی، قانونی، سازماندهی، نظامی و امنیتی و محور سیاست خارجی.
و امروز پس از آغاز طرح نوسازی و توسعه 2030 سعودی و دیگر کشورهای خلیج، از شورا خواسته می‌شود با این اصلاحات همگام بلکه برآنها پیشی بگیرد تا شورا سایه‌ای برای تحول مجموعه خلیجی باشد.
همچنین از شورا خواسته می‌شود مکانیزمی برای سرعت بخشیدن به اصلاحات و پایان بخشیدن به درگیری‌های و اختلافات ایجاد کند. همچنین از آن شورا خواسته می‌شود سیرو حرکت پیرامون خطرهایی که از نظر امنیتی، سیاسی و اقتصادی به آن چشم دوخته‌اند، وحدت بخشد.
انتظار می‌رود شورا برای نمونه مکانیزمی برای کمک‌های سیاسی به طور مستقل بلکه گروهی و دارای حاکمیت ایجاد کند تا هیچ کسی به کشورهای شورا خواه در بازسازی یا اختلافات آن چشم طمع نبندد.
براین اساس نشست ریاض یک اجلاس معمولی و به دلیل شرایط پیرامونی یا چالش‌هایی که شورا با آنها روبه روست، نیست بلکه به دلیل بالا رفتن سقف انتظارات بین مردم کشورهای عضو شورا که خود حاصل بلندپروازی و میل به پیشرفت و توسعه است می‌باشد.
می‌توانم با قاطعیت بگویم، سقف بالای انتظارات نتیجه نشست سابق العلا و سفر دوره‌ای خلیجی هفته پیش ولیعهد سعودی شاهزاده محمد بن سلمان است. خلاصه سخن اینکه اگر شورای همکاری نداشتیم آرزوی بودنش را می‌کردیم همان طور که آرزو می‌کنیم پیشرفت کند و ادامه یابد.