کویت در سوگ تکیه‌گاه ملی‌گراها

دکتر احمد الخطیب در سن 95 سالگی و عبدالله النیباری در سن 85 سالگی دیده از جهان فرو بستند و مهر پایان بر«جنبش ملی‌گرایان عرب» زدند که الخطیب یکی از پایه‌گذارانش بود و النیباری یکی از برجسته‌ترین و بهترین چهره‌های آن. الخطیب اولین پزشک تاریخ کویت و النیباری از اولین کسانی بود که از آکسفورد فارغ التحصیل شد. هر دو از سالم‌ترین و خردمندترین چهره‌های جهان عرب بودند.
هر دو از خاستگاه اخلاقی وارد عرصه سیاسی شدند و هر دو به دور از غوغاسالای، قبلیه‌گرایی و نخوت توخالی که به مجلس امت آسیب زدند، مرحله‌ای متفاوت در اساس حیات پارلمانی شکل دادند. بی‌شک ملی‌گرایان عرب در کویت تا اعماق فعالیت سیاسی وارد شدند، اما با لحنی عقلانی و روشی واقع‌گرا نسبت به رفقای خود درجهان عرب متمایز شدند؛ به خصوص پس از خستگی که بر پایه‌گذاران و در رأس آنها جورج حبش، قسطنطن زریق، هانی الهندی و رفقای آنها چیره شد.
در یکی از مراحل جنبش با گروهی مرکب از 8 عضو نمایندگی می‌شد که همه آنها چهره سیاسی درجه یک بودند و وزن پارلمانی شایسته داشتند با وجود آنکه مخالف بودند. جنبش همچنین نخبگانی متمایز از بهترین چهره‌های حکومتی را در خود داشت که با دولت‌ها و سیاست‌های ضعیف‌شان مخالفت می‌کردند بدون آنکه یک بار بین دولت و حکومت یا بین سلوک پارلمانی و فروغلتیدن در غوغا و بی‌مایگی غوغاسالاری قاطی کنند. ملی‌گرایان عرب شعارهایی سردادند که برخی ازآنها رمانتیک و برخی شاعرانه بود، اما همه آنها صادقانه بودند. تلاش کردند در برابر مداخله نظام‌ها بایستند، اما آنها را تکه‌تکه کردند همان کاری که با دیگران پیش از آنها کرده بودند. و تا حد زیادی مؤسسه‌ای نخبه‌گرا ماندند که توان تحقق اثری عام را نداشتند. و امروز به نظر می‌رسد ساختار خشونتی که جورج حبش برآن اصرار داشت بیش از آنکه برای جنبش مفید بوده باشد به آن زیان رساند.
به استثنای این اصل سیاسی که حبش درسال‌های اخیر زندگی‌اش در دمشق از آن عقب‌نشینی کرد -آن طور که همکار فؤاد در کتابش درباره «حکیم» روایت می‌کند- جنبش درمقایسه با دیگر جنبش‌های فلسطینی نامی درخشان داشت و عارفان بسیاری درآن بودند. طی سال‌ها همراه با فلسطینی کویتی الهام‌بخش عبدالمحسن القطان که درزمان محنت کویت کویتی ماند و در اول صف وفاداران و حکما به کشوری ماند که درهای گشاده خود را برای ده‌ها هزار نفر از افراد پس از دوره نکبت و هزاران نفر پس از حمله اسرائیل به بیروت بازکرد، با دکتر الخطیب و النیباری پزشک ملاقات کردم.
درکنار شهرت سیاسی، ملی‌ و اخلاقی که دو چهره فقید ازآنها برخوردار بودند هر دو با شهرت تلاشگری و خوداتکایی متمایز بودند. وقتی النیباری به رتبه آکسفورد رسید، راهی طولانی در زندگی سخت و متواضعانه طی کرده بود. الخطیب گاهی دشمنانی می‌یافت، النیباری اما یک بار از سوی غوغسالاران ایرانی مورد سوء قصد قرارگرفت اما مهربانی‌اش دشمنانش را پس می‌زد.