سوریه... اقدامی خارجی، نه بقایای رژیم  

نمی‌توان عملیات نظامی جنایتکاری را که پنجشنبه‌ گذشته در مناطق ساحلی سوریه انجام شد، تنها به بقایای نظام اسد نسبت داد. کسی که آن زمان که جنایتکار دمشق را در کاخ خود داشت نجنگید، حالا هم که بشار در مسکو است، نخواهد جنگید.
همچنین نمی‌توان گفت که این یک اقدام جدایی‌طلبانه‌ برنامه‌ریزی‌شده در داخل بوده است، زیرا در مناطق ساحلی هیچ پایگاه مردمی واقعی برای چنین حرکتی وجود ندارد. حتی در پایگاه اصلی خاندان اسد، مردم از نخستین کسانی بودند که سقوط رژیم را جشن گرفتند.
بنابراین، آنچه در جریان است، اقدامی خارجی است که توسط گروه‌های وابسته به دولت‌ها و گروه‌هایی مانند «حزب‌الله» اجرا شده است. حدود یک ماه پیش، بر اساس اطلاعاتی که از منابع مطلع در منطقه شنیدم، نشست‌های هماهنگی برای انجام اقدامات خرابکارانه در سوریه، از نظر اطلاعاتی رصد شد.
این نشست‌ها در کشورهای همسایه‌ سوریه برگزار شد و با هماهنگی عناصری از بقایای رژیم، رهبران یک کشور منطقه‌ای و اعضای «حزب‌الله» انجام گرفت. شواهدی که این موضوع را تأیید می‌کند، اظهارات وزیر خارجه‌ ترکیه، هاکان فیدان است که موجب مشاجره رسانه‌ای میان ایران و ترکیه شد.
فیدان گفت که «ایران بهای سنگینی برای حفظ نفوذ خود در عراق و سوریه پرداخته است و هزینه‌ای که متحمل شده، بسیار بیشتر از منافعی است که به دست آورده است.» او افزود که «سیاست خارجی ایران که وابسته به نیروهای نیابتی آن در منطقه است، خطرات بزرگی را به همراه دارد.»
وی از تهران خواست که از «سیاست سلطه‌جویی در خاورمیانه» دست بردارد. در مقابل، تهران اظهارات فیدان را «گستاخانه» توصیف کرد و ترکیه را متهم کرد که «دست‌های پنهان آمریکا و اسرائیل در تحولات منطقه» را نادیده می‌گیرد و تأکید کرد که سخنان فیدان «اشتباهی بزرگ» است.
اما آیا وزیر ترکیه اشتباه کرده است؟ قطعاً نه. یک دیپلمات برجسته در منطقه به من گفت که ترکیه «خطر طرح ایرانی-اسرائیلی برای هدف قرار دادن سوریه را احساس کرده است و به همین دلیل از طریق اظهارات فیدان زنگ خطر را به صدا درآورد.»
بنابراین، آنچه در مناطق ساحلی سوریه رخ داده، یک طرح خارجی است که هدف آن دستیابی به یکی از این دو نتیجه است:
۱. در صورت موفقیت این طرح و محاصره‌ نظامی سواحل، این بدان معناست که سوریه‌ جدید از هم گسیخته شده و سواحل به منطقه‌ای پرتنش تبدیل می‌شود. هدف از این کار، بی‌ثبات‌سازی و ضربه زدن به سوریه‌ جدید و تحمیل یک واقعیت جدید از طریق ایجاد گروهی مشابه «حزب‌الله» است. در محافل محدودی، صحبت‌هایی درباره‌ ایجاد «حزب‌الله علوی» در سواحل مطرح شده است.
۲. در صورت شکست این طرح، سناریوی دوم مطرح می‌شود: راه‌اندازی موج جدیدی از «مظلوم‌نمایی» به بهانه‌ حفظ اقلیت‌ها در سوریه‌ جدید و درخواست مداخله‌ جامعه‌ بین‌المللی. این موضوع در نهایت می‌تواند فرایند لغو تحریم‌های اعمال‌شده بر سوریه از زمان حکومت جنایتکار اسد را متوقف کند.
هر دو سناریو به معنای مختل کردن مسیر سوریه‌ جدید است. از این‌رو، سوریه امروز نیازمند حمایت واقعی جهان عرب است و تصمیم‌گیرندگان در دمشق باید هوشیار باشند تا این فرصت از دست نرود. این امر تنها از طریق اعمال اقتدار دولت از طریق قوانین و نظام‌ها، و نه از طریق انتقام‌جویی، امکان‌پذیر است.
برای تحقق این اهداف، سوریه نه‌تنها به یک دولت متخصص، بلکه به یک کشور مبتنی بر شایسته‌سالاری در تمامی بخش‌ها نیاز دارد تا روند اصلاحات و ثبات را تسریع بخشد. همچنین، این کشور نیازمند حمایت عربی و صبر و حکمت مردم سوریه است.