در جریان سفری که اخیراً به پایتخت آمریکا، واشنگتن، داشتم، یکی از مسئولان آمریکایی برایم توضیح داد که رویکرد سیاست خارجی دولت آمریکا بر این اصل استوار است که ایالات متحده را امن‌تر، قدرتمندتر و شکوفاتر سازد. به نظر من، این رویکرد کاملاً با آرمان‌ها و سیاست خارجی عراق، به‌ویژه سیاست نخست‌وزیر محمد شیاع السودانی که اصل «اول عراق» و «منافع مشترک» را پذیرفته است، هم‌راستا است. این جهت‌گیری می‌تواند عراق را نیز امن‌تر، قوی‌تر و شکوفاتر کند.
تحولات جاری در کشور، زمینه‌ساز شکل‌گیری شراکت‌های مستحکم و پیشرفته میان بغداد و واشنگتن شده است. طی سال‌های اخیر، روابط عراق و آمریکا در حوزه‌های امنیت، انرژی و اقتصاد بر پایه منافع مشترک، رشد قابل‌توجهی داشته است.
امروز، با شتاب گرفتن روند توسعه اقتصادی و پیشرفت فراگیر در عراق، به‌ویژه در بخش انرژی، فرصت‌ها برای مشارکت شرکت‌های بزرگ آمریکایی بیش از هر زمان دیگری فراهم شده است تا در این تحول نقش داشته باشند و اثری مؤثر و پایدار از خود به‌جا بگذارند. همچنین این حضور می‌تواند به تحکیم روابط دوجانبه میان دو کشور کمک کند.
قرار است هیأتی بلندپایه که نماینده گروهی از بزرگ‌ترین شرکت‌های آمریکایی است، اوایل آوریل وارد بغداد شود تا فرصت‌های نوظهور و امیدوارکننده بازار عراق را بررسی کند؛ بازاری که رشد سریعی را تجربه می‌کند. این سفر به رهبری اتاق بازرگانی آمریکا-عراق و در چارچوب ابتکاری گسترده‌تر برای تقویت روابط اقتصادی و تجاری میان دو کشور انجام می‌شود.
در جریان این بازدید، انتظار می‌رود چندین تفاهم‌نامه و توافق همکاری میان شرکت‌های بازدیدکننده و همتایان عراقی آن‌ها امضا شود. شرکت‌های معتبر بین‌المللی مانند «جنرال الکتریک»، «KBR»، «بیکر هیوز»، «هالیبرتون»، «هانی‌ول» و دیگر شرکت‌ها، قادرند نقش مهمی در توسعه بخش انرژی عراق ایفا کنند؛ به‌ویژه با توجه به فرصت‌های سرمایه‌گذاری و قراردادهایی به ارزش میلیاردها دلار برای نوسازی این بخش حیاتی.
احتمال می‌رود که نتیجه این سفر، امضای توافقی بی‌سابقه میان شرکت «جنرال الکتریک» و وزارت برق عراق باشد؛ توافقی که به گفته مهندس علی فاضل، وزیر برق، در مصاحبه‌ای تلویزیونی در تاریخ ۲۸ مارس ۲۰۲۵، به تولید ۲۴٬۰۰۰ مگاوات برق با راندمان بالا منجر خواهد شد. این توافق به هدف پر کردن شکاف عظیم در تقاضای برق که پیش‌بینی می‌شود به ۴۸٬۰۰۰ مگاوات برسد، منعقد می‌شود.
هم‌زمان با این اقدامات، تلاش‌هایی برای ایجاد شراکت‌های فرامرزی و تکمیل پروژه اتصال برق با کشورهای خلیج در جریان است. این پروژه قرار است تا سال ۲۰۲۵، ۵۰۰ مگاوات برق از شبکه کشورهای شورای همکاری خلیج را از طریق کویت به عراق برساند. همچنین، تفاهم‌نامه‌هایی میان عراق و اردن، سعودی و ترکیه می‌تواند تا سال ۲۰۲۷ منجر به واردات ۲٬۵۰۰ مگاوات برق شود. در حالی که حجم واردات برای پاسخ به تقاضای روزافزون افزایش می‌یابد، تا رسیدن به مرحله خودکفایی، همکاری با شرکت‌های آمریکایی در انتقال فناوری و توسعه زیرساخت‌ها اهمیت حیاتی دارد.
بخش گاز طبیعی نیز فرصت‌های گسترده‌ای برای پیشبرد مسیر توسعه انرژی در کشور فراهم کرده است. مقادیر زیادی از گاز همراه نفت به دلیل ضعف زیرساخت‌ها و نبود تخصص‌های پیشرفته بین‌المللی روزانه می‌سوزد. در این زمینه، شرکت‌های آمریکایی با فناوری‌های پیشرفته خود، شریکانی ایده‌آل محسوب می‌شوند. توانایی آن‌ها می‌تواند به کاهش هدررفت، بهره‌برداری کامل از منابع طبیعی، و دستیابی عراق به خودکفایی در انرژی در کوتاه‌مدت و میان‌مدت کمک کند.
در تاریخ ۴ مارس، مهندس حیان عبدالغنی، وزیر نفت عراق، اعلام کرد که این وزارتخانه در حال تهیه یک واحد شناور گاز طبیعی مایع‌شده (FSRU) برای تأمین گاز نیروگاه‌هاست. فرایند مناقصه در حال انجام است و انتظار می‌رود به‌زودی بهترین پیشنهاد برای اجرای پروژه انتخاب شود. این پروژه فرصت مناسبی برای شرکت‌های آمریکایی فعال در زمینه تولید واحدهای شناور و تأمین گاز طبیعی مایع فراهم می‌کند تا به‌طور مؤثر و در رقابت برابر با دیگر شرکت‌ها مشارکت کنند. این طرح بخشی از تلاش‌های عراق برای تنوع‌بخشی به منابع انرژی خود است.
عراق در دو سال و نیم گذشته، بیش از هر زمان دیگری قراردادهایی با شرکت‌های آمریکایی منعقد کرده که نشان‌دهنده افزایش اعتماد متقابل و گسترش همکاری‌هاست. همکاری اقتصادی عراق و آمریکا رشد قابل‌توجهی داشته و شامل بخش‌هایی مانند کشاورزی و صنایع غذایی نیز شده است. اکنون دولت عراق به دنبال سرعت بخشیدن به اجرای پروژه‌های بزرگ زیربنایی، به‌ویژه در زمینه‌های حمل‌ونقل، آب و ارتباطات است. این بخش‌ها موردتوجه و تخصص شرکت‌های آمریکایی هستند و آن‌ها را به گزینه‌های اصلی برای اجرای این پروژه‌ها تبدیل کرده است.
مسیر سریع رشد اقتصادی عراق فرصتی واقعی برای تعمیق شراکت با ایالات متحده فراهم کرده است؛ به‌ویژه با هدف توسعه دو بخش انرژی و زیرساخت. شرکت‌های آمریکایی در جایگاهی ممتاز قرار دارند تا در این مسیر پیشگام شوند و با راندمانی بالا نقش‌آفرینی کنند. مایک والتز، مشاور امنیت ملی آمریکا، در تماس تلفنی‌اش در تاریخ ۱۰ مارس با نخست‌وزیر محمد شیاع السودانی، به این نکته اشاره کرد و از تعهد نخست‌وزیر به روابط دوجانبه و تلاش‌های دولت ترامپ برای تقویت همکاری‌های انرژی و اقتصادی میان دو کشور که به سود هر دو ملت است، قدردانی کرد.
آنچه در بغداد و واشنگتن به‌صورت روزافزون آشکار می‌شود، این است که مسیر آینده بر پایه منافع و فرصت‌های مشترک ترسیم می‌شود. این امر روابط دوجانبه را به سوی همکاری پایدارتر و عمیق‌تر پیش می‌برد؛ همکاری‌ای که بر احترام متقابل و هم‌سویی در اهداف راهبردی استوار است. از یک سو، این مسیر با اصول اساسی آمریکا در جهت امنیت، قدرت و رفاه بیشتر هم‌خوانی دارد، و از سوی دیگر، با آرمان‌های عراق برای ثبات و توسعه اقتصادی گسترده هماهنگ است.
با نگاهی به آینده، عراق و آمریکا فرصت‌های قطعی برای تعمیق شراکت دارند؛ شراکتی که می‌تواند امنیت منطقه‌ای، یکپارچگی اقتصادی و ثبات بلندمدت را تقویت کند. این دیدگاه، محور گفت‌وگوی تلفنی میان نخست‌وزیر محمد شیاع السودانی و رئیس‌جمهوری دونالد ترامپ در تاریخ ۸ نوامبر ۲۰۲۴ بود. بر اساس بیانیه دفتر نخست‌وزیر، دو طرف بر تعهد خود برای پیشبرد شراکت راهبردی میان عراق و آمریکا تأکید کردند و خواستار تعمیق روابط فراتر از حوزه‌های امنیتی، با تمرکز بر اقتصاد، مالی، انرژی و فناوری شدند.
این هم‌سویی نویدبخش فصلی نو از شراکت عراق و آمریکاست؛ فصلی که آینده‌ای روشن بر پایه منافع مشترک را رقم می‌زند و توسعه اقتصادی و ثبات منطقه‌ای را در کانون روابط میان دو کشور قرار می‌دهد، به نفع ملت‌هایشان و در راستای تقویت امنیت و صلح منطقه‌ای و جهانی.
مشاور امور خارجی نخست‌وزیر عراق
