سمير عطا الله
نویسنده و روزنامه‌نگار لبنانی، در روزنامه‌های النهار و دو مجله الاسبوع العربی و الصیاد لبنانی و روزنامه الانباء کویتی فعالیت کرده است
TT

تصویر کمدی پزشک

باسم یوسف بدون برنامۀ معروفش «البرنامج» به مصر بازگشت. مردی که به گفته احمد سالم، تغییر کرده و تغییر بخشی از طبیعت بشر است. او که هنرمندی تند و تیز است، در نقش جدیدش به راحتی مانند روزهای اولش ظاهر می‌شود، یعنی همان مصری عربی که در راه غزه می‌جنگد و در راه فلسطین مبارزه می‌کند.
باسم قبل از بازگشت به قاهره، در جنگ‌های سخت رسانه‌ای در آمریکا که به جانبداری از اسرائیل معروف است، پیروز شد. او این کار را با شیوه، سبک و فرهنگ خود انجام داد و نه با داد و توهین و لابه. او دوباره کمدی جذاب را در مقام نقد سیاسی نشاند.
فکر می‌کنم تأثیر باسم یوسف در عرصه‌های اجتماعی و سیاسی به اندازه یک انتشارات بزرگ بوده است. دشمنانش همیشه محتوای فراوانی برای تمسخر او تهیه می‌کردند. تعداد کمی از کسانی که توانسته‌اند همزمان مهارت در نوشتن، بازیگری و هنر به‌طور کلی را جمع کنند. یعنی او شجاعت مطلق را برای کار هنری به نمایش گذاشت. شاید بعضی از دشمنانش هم در سطحی از تسامح و سعه صدر قرار داشتند، مخصوصاً رئیس‌جمهوری فقید محمد مرسی، که همیشه با مشکلاتی در ظاهر عمومی و کمبود تجربه سیاسی مواجه بود.
استاد فاروق جویده کتاب زیبایی درباره مصاحبه‌هایش با موسیقیدان محمد عبدالوهاب نوشت. در یکی از این مصاحبه‌ها گفت که چیزی که در کمدین سمیر غانم توجهش را جلب کرد این بود که او از حرکات دلقک‌بازی رایج آن زمان مثل اسماعیل یاسین و دیگران استفاده نمی‌کرد. باسم یوسف یک آغاز کاملاً متفاوت در هنر کمدی مصری و به تبع آن، عربی بود. جوانی که پزشکی و جراحی را رها کرد تا به بزرگ‌ترین استعدادش بپردازد. در این نوع هنر که بسیار دشوار است، او اثری غیرمعمول ارائه داد. متن، محتوا، اجرا، کارگردانی، تیم کاری و تلاش مستمر که روی صحنه به شکل خنده‌ای رسا تجلی پیدا می‌کند.
به نظر می‌آید که باسم یوسف قالب برنامۀ خود را از برنامه معروف آمریکایی « نمایش امشب» که توسط جانی کارلسون ارائه می‌شد، الهام گرفته است. فقط قالب اصلی، اما همه چیز دیگر از آنِ باسم یوسف بود. پیدا کردن برنامه‌ای مشابه بسیار دشوار بود: شخصیت مجری، هزینه‌های تولید (که شامل دستمزد او می‌شد) و دقت در ایجاد این سطح از تمایز. حالا بازگشتی به آن دوران نیست. نمی‌دانیم که آیا او شخصیتی جدید را متناسب با توانایی‌هایش آماده می‌کند یا خیر. او به احمد سالم گفته که اکنون به مسائل خانوادگی‌اش توجه دارد، با همسر فلسطینی‌اش که از حرفه پزشکی دست نکشیده است.