«محمد… آیا شب‌ها می‌خوابی؟»

بله، سفر ترامپ به سعودی، سفری تاریخی بود؛ سفری که در آن او عقلانیتی سیاسی از خود نشان داد که مدت‌ها بود در ساکنان کاخ سفید ندیده بودیم. این سفر، تاریخی بود از جنبه‌های سیاسی، اقتصادی، و حتی فراتر از آن. تنها کافی است به سخنان ترامپ درباره پیشرفت‌هایی که در عربستان سعودی مشاهده کرده، دقت کنیم.
شاید می‌شد حرف‌های او درباره سعودی و پادشاه سلمان بن عبدالعزیز و ولی‌عهد محمد بن سلمان را صرفاً به عنوان پاسخی به مهمان‌نوازی سعودی تلقی کرد؛ اما سخنان او عمیق، چشمگیر و دارای اثرات خارجی بود.
ترامپ از «پادشاهی بزرگ»، «ولی‌عهدی تأثیرگذار» و «خانواده‌ای نجیب» سخن گفت و به جزئیاتی اشاره کرد که به‌ندرت جهان، یا حتی مردم آمریکا، آن‌ها را می‌شنوند؛ از جمله اینکه تغییرات در سعودی، از درون این کشور و مطابق با رسوم و سنت‌های آن شکل گرفته است.
او از سیاستمداران آمریکایی سابق که می‌کوشیدند دیدگاه‌های خود را به منطقه تحمیل کنند، انتقاد کرد؛ کاری که سعودی هیچ‌گاه زیر بار آن نرفت. پیش‌تر، ولی‌عهد سعودی در مصاحبه‌ای با یک رسانه آمریکایی گفته بود که تغییرات را برای کشورش انجام می‌دهد، نه برای آمریکایی‌ها.
در نکته‌ای جالب، ترامپ خطاب به ولی‌عهد گفت: «محمد، آیا شب‌ها می‌خوابی؟» ولی‌عهد پاسخ داد: «تلاش می‌کنم...» و ترامپ افزود: «فکر می‌کنم او تمام شب را در اندیشه بهتر کردن کشورش است.» سپس اضافه کرد: «کسانی که شب‌ها از شدت فکر کردن خوابشان نمی‌برد، همان‌هایی هستند که سرزمین رؤیاها را می‌سازند» — و این گفته درستی است.
ترامپ نگاهی واقع‌گرایانه داشت، زمانی که از تلاش‌های سعودی تمجید کرد و گفت: «برخی کشورها، صحرا را به واحه‌ای سبز تبدیل می‌کنند و برخی دیگر، واحه‌های خود را به صحرا بدل می‌کنند» — او در این سخن سعودی را با ایران مقایسه کرد.
ماجرا فقط تعریف و تمجید یا یک فرصت تبلیغاتی برای سعودی نبود، بلکه سفری مهم و تلاشی جدی بود. ترامپ تصمیم گرفت تحریم‌ها علیه سوریه را لغو کند — تحریم‌هایی که نه فقط مربوط به دوران بشار اسد، بلکه مربوط به ۴۶ سال گذشته بود.
ترامپ گفت که این تصمیم را بنا به درخواست ولی‌عهد محمد بن سلمان اتخاذ کرده، و همین سخن را در مصاحبه‌هایی رسانه‌ای نیز تکرار کرد. او توضیح داد که منطقی که از ولی‌عهد شنید، واقع‌بینانه بود: چگونه ممکن است سوریه در حالی‌که تحت تحریم است، به ثبات برسد و راه را بر ایران و روسیه ببندد؟
رئیس‌جمهوری سوریه، احمد الشرع، گفت ولی‌عهد «به وعده خود عمل کرد» و افزود که ولی‌عهد در پی توسعه کشورش و حمایت از ثبات منطقه است؛ زیرا او صاحب یک پروژه‌ی چشم‌انداز است که به اصلاح، تغییر، ثبات و مشارکت نیاز دارد.
ترامپ به سعودی آمد و یک شریک واقعی و عاقل یافت، و خود نیز عقلانیت سیاسی از خود نشان داد — از جمله در تصمیم برای رفع تحریم‌های سوریه. او پیش‌تر نیز زمانی که روسیه به اوکراین حمله کرد، گفته بود که «پوتین چشمش را از توپ سوریه برداشت» — توصیفی دقیق از آنچه رخ داد.
اگر «حماس» سیاست‌مداری بلد بود، می‌توانست از عقلانیت ترامپ بهره‌مند شود؛ همانی که سرباز آمریکایی-اسرائیلی گروگان را به او بازگرداند. اما این گروه فاقد چشم‌انداز سیاسی بود — به‌ویژه آنکه ترامپ حتی بنیامین نتانیاهو را نیز با عدم سفر به اسرائیل تحقیر کرد.
ترامپ خطاب به ولی‌عهد محمد بن سلمان گفت: «دوست داشتم شاهد پیوستن شما به توافق ابراهیمی صلح باشم، و این برایم اهمیت دارد. اما... «در زمانی که برای شما مناسب باشد» — یعنی تصمیم با شماست.» این هم نشانی از عقلانیت ترامپ بود، همچنان که وقتی شاخه زیتون به‌سوی ایران دراز کرد و متعهد شد که اجازه دستیابی به سلاح هسته‌ای را به این کشور ندهد.
بنابراین، این یک سفر تاریخی به کشوری بزرگ بود — همان‌گونه که ترامپ گفت — و در برابر ولی‌عهده‌ای قرار گرفت که برای پیشرفت کشورش و ثبات منطقه، حتی شب‌ها نمی‌خوابد.