وزیر زیست محیطی انرژی

درمیان اخبار تعداد مردگان و مبتلایان و بهبود یافتگان که بالا و پایین می‌رود و ظهور موج‌های جدید ویروس «کرونا» دیگر یادمان می‌رود توجهی به اخبار مثبت بکنیم که نشان می‌دهند اراده زندگی و پیشرفت قوی‌تر از هرمصیبت بزرگ و فاجعه است.
درسطح زیست محیطی اخیراً دو رویداد مهم نظرم را جلب کردند. دبی موفق شد بزرگترین برج جهان برای تولید برق از انرژی خورشیدی متمرکز را تصب کند. این بخشی از طرحی است که هدفش اتکای دبی درسال 2050به منابع انرژی پاک به مقدار 75 درصد است. اهمیت این تکنولوژی در قدرت ذخیره‌سازی گرما برای تولید برق بعد از غروب خورشید است. نکته قابل توجه شرکای طرح درکنار«صندوق راه ابریشم» سرمایه‌‌گذارچینی، هیئت برق و آب دبی و شرکت «اکواباور» سعودی‌اند.
یک روز پس از این رویداد استثنایی دردبی، آشکارترین تأکید از سوی سعودی تا به امروز از راه رسید تا نشان دهد چقدر به تحول به سمت الگوهای اقتصاد سبز و تسریع در اجرای برنامه‌های اعلام شده آن برای خودکفایی درانرژی و گسترش کاربرد انرژی خورشید و بادها به عنوان منابع پاک برای تولید برق پایبند است. در همایش مقدماتی جلسات نشست گروه بیست که ریاض درماه نوامبر آینده میزبان آن خواهد بود، وزیر انرژی شاهزاده عبدالعزیز بن سلمان اعلام کرد، سعودی طی ده سال آینده اولویت را به بالابردن توان انرژی و توسعه بهره‌برداری از خورشید و بادها می‌دهد. این توان به کاهش مقدار مصرف محدود نمی‌شود بلکه به موازات کاهش آلودگی و تولید گازهای کربن به افزایش تولید صنعتی و زراعی و خدماتی و تقویت رفاه مردم در خانه‌هایشان و بهبود وسایل ارتباطی و مخابراتی آنها توجه دارد. این موضوع درکنار بالا بردن توان و محدود ساختن ضایعات انرژی تجدیدپذیر نقش محوری در تحقق اهداف توسعه بازی خواهد کرد.
تغییر وزارت نفت سعودی به وزرات انرژی نقطه آغاز مرحله جدید بود که درآن نفت به بخشی از ترکیب انرژی تبدیل می‌شود به گونه‌ای که منابع آن همزمان با تنوع بخشیدن به اقتصاد تنوع می‌یابند. شاهزاده عبدالعزیز دراشاره‌ای به چهره جدید در طرح تحول اقتصادی سعودی برپایبندی دراجرای مفهوم اقتصاد پیشرو ازطریق بهینه سازی مصرف، کاهش میزان پسماندها، کاهش هدردادن منابع، باز تولید و مصرف و برای حفظ محیط زیست و مشارکت در تلاش‌های جهانی برای کاستن از تولید کربن عامل تغییرات اقلیمی تأکید کرد.
به جای آنکه از فشارهای ناگزیر که امروز براقتصاد جهانی تحمیل شده به عنوان بهانه‌ای برای کاستن از توجه به محیط زیست استفاده شود، شاهزاده عبدالعزیز گفت، مصیبت بزرگ ما را فرامی‌خواند تا دلایل و آثار زیست محیطی آن را بررسی کنیم و فرصت‌های بدیل برای توسعه متوازن و تقویت سلامت مردم و محیط زیست خلق کنیم. شاید برجسته‌ترین فراز سخنان وزیر هشدار او بود به « جشن گرفتن کاهش تولید گازهای کربنیک براثر شیوع ویروس کرونا چندان طول نمی‌کشد و باید به فکر راه حل‌های بین‌المللی برای رویارویی پدیده تغییرات اقلیمی باشیم». از عمد نام وزیر انرژی سعودی را درزمان اشاره به سخنانش تکرار کردم تا خواننده تصور نکند این سخن یکی از فعالان محیط زیست یا رئیس یک سازمان زیست محیطی است.
دراوج اخبار نگران کننده، درمطبوعات خبری گذرا منتشر شد درباره موافقت شورای عالی دانشگاه‌های مصر با گنجاندن اداره مستمر منابع طبیعی به عنوان مسائل مورد پذیرش برای دریافت مدرک فوق لیسانس بود. همچنین وزارت محیط زیست مصر اعلام کرد، وزرات آموزش و پرورش اولین مجموعه منابع مربوط به مفاهیم زیست محیط جهانی درباره موضوع تغییرات اقلیمی و تنوع بیولوژیک و بیابان‌زایی را دریافت کرد تا آنها را در کتاب‌های آموزشی در همه مراحل تحصیلی بگنجاند. درکنار این فعالیت‌های آموزشی، فعالیت‌های فوق برنامه غیرکلاسی هم وجود خواهد داشت. اجلاس عربی محیط زیست و توسعه(افد) سال گذشته به درخواست وزارت مصری اطلس راهنمای تربیت زیست محیطی و فعالیت‌های فوق برنامه را به شکل چاپ شده و دیجیتال برای به کارگیری آن در مواد درسی تهیه کرد.
مشغول شدن به تهیه واکسن مؤثر و داروی شفا بخش برای ویروس نوپدید موجب نشد دانشمندان کار بر توسعه محصولات دوست محیط زیست متوقف کنند. جدیدترین آنها جایگزین پلاستیک است که می‌توان از گیاهان دریایی تهیه کرد. این ماده تحلیل پذیر را می‌توان به عنوان جایگزین کیسه‌های پلاستیکی و بسته‌بندی تک کاربردی جایگزین کرد که یکی از بزرگ‌ترین آلوده‌کننده‌ها را تشکیل می‌دهد به خصوص در اقیانوس‌ها.
یکی دیگر از خبرهای مثبت که اخیرا بدون دقت قابل توجه از کنارآن گذشتیم پژوهش دانشگاه کالیفرنیاست که نشان داد نیمی از سیاره زمین پاک است و هنوز درمعرض دست‌کاری بشری قرارنگرفته است. اگر فعالیت‌های بشری بخش بزرگی از کره زمین را دست‌کاری کرده و بسیاری از منابعش را نابود کرده‌اند، هنوز نیمی دیگر از مساحت زمین را داریم که می‌تواند زندگی بشری را پشتیبانی کند؛ پیام این پژوهش این است که هنوز چیزهایی زیادی داریم که باید درکنار اصلاح نیم دیگری که تخریب شد ازآنها محافظت کنیم و مانع از تخریب‌شان بشویم.
وقتی به روزی برسیم که وزیر انرژی بزرگ‌ترین کشور نفتی و کارشناسان محیط زیست درباره یک موج حرف بزنند متوجه می‌شویم که ما در راه درست گام برمی‌داریم. توسعه پایدار براساس کار با طبیعت استوار است نه ضد آن، همان طور که حفاظت از محیط زیست جدای از توسعه متوازن بی معناست؛ توسعه‌ای که تلاش می‌کند به انسان اعتلا ببخشد.
آیا مصیبت بزرگ «کرونا» نقشی در تشویق همه این افکار و ابتکارعمل‌های مثبت داشت؟ بی شک به ما آموخت درمقابل جبروت طبیعت فروتن باشیم همان طور که به ما یاد داد اراده زندگی و پیشرفت قوی‌تر است علیرغم همه شکست‌ها.