عبدالرحمان الراشد
روزنامه‌نگار و روشنفکر سعودی، سردبیر سابق روزنامه «الشرق الاوسط» و مدیر سابق شبکه العربیه
TT

آشتی با قطر

البته این یک اختلاف سیاسی محض است و عقیدتی نیست و در نتیجه توجیهی وجود ندارد تا آشتی را عقب‌نشینی، شکست یا کوتاهی در پیش‌بینی‌ها و خطا درمحاسبات دید و آشتی به معنای این نیست که قطع رابطه خطا بود.

رابطه روز 5 ژوئن سال 2017 قطع شد و 5 ژانویه 2021 برگشت. درمقایسه با بحران‌های سابق خلیجی زمانی طولانی است و با وجود حدت و شدت آن، برخلاف اختلافات منطقه‌ای مشابه که رنگ خون می‌گیرند یک تیر شلیک از مرزها شلیک نشد.

طی چهل ماه گذشته به نظرم قطر به بخش بزرگی از خواسته‌ها پاسخ داد، به طوری که رهبران «اخوان» و تقریبا بسیاری از معارضان چهارکشور از آنجا رفتند و با توافق مقامات مالی امریکایی دست به اصلاح نظام‌های بانکی خود زد که مورد اشکال بودند و دیگر خبری از پرداخت فدیه یا حمایت مالی گروه‌هایی در کشورهایی که رابطه‌شان را قطع کرده بودند نیست و قطر بخش بزرگی از برنامه‌های رسانه‌ای خود را از دوحه به کشورهای دیگر منتقل کرد. در نتیجه می‌بینیم قطری‌ها راه طولانی قابل توجهی را برای مصالحه با چهار کشوری که ازآنها خشمگین بودند رفته‌اند. می‌توان گفت، نشست شایستگی حل و فصل باقیمانده اختلافات برای ازسرگیری زندگی عادی را دارد.

مشکل وقتی بزرگ می‌شود و حل آن محال که سقف توقعات درجهان واقعی را بالا می‌بریم که محاسبات و قواعد خود را دارد و شاید آشتی همه آرزوهای ما را برآورده نکند، اما یک گام مثبت برای همگان خواهد بود و شاید طی ماه‌های آینده گام‌هایی به دنبال آن برداشته شوند که سطح همکاری‌ بین پنج کشور؛ قطر، سعودی، امارات، مصر و بحرین را بالاتر می‌برد. توافق بین آنها بازتاب‌های خود را بر دولت‌های منطقه‌ای خواهد داشت، به گونه‌ای که فضای آشتی بین دیگر کشورهای منطقه که از اختلافات خلیج به شکل زیادی متأثر می‌شوند را افزایش می‌دهد همانگونه که در مناطق درگیری متعدد شاهد هستیم. همان طور که ولیعهد سعودی شاهزاده محمد بن سلیمان گفت« سیاست برادران شما در پادشاهی ثابت و مستمر است... اولین اولویتش شواری همکاری خلیجی یک‌پارچه و قوی است». اگر همین روح که دیروز از شهر تاریخی العلا آغاز شد ادامه یابد، شورای خلیجی اگر فعال شود، خود بلوک‌بندی قوی و اثرگذاری است، اما همیشه از اختلاف رنج می‌برد. نمی‌خواهم در بالا بردن انتظارها از آشتی اغراق کنم، اما یک گام شجاعانه و مهم است و نباید آن را به مفسدان در داخل کشورهای خلیج و خارج از آن واگذاریم؛ کسانی که سال‌های طولانی بر تخریب روابط کشورهای آن فعالیت کردند، که اصلا یک دلیل «عقلانی» وجود ندارد تا آنها را به سمت درگیری بکشاند.