مصطفی فحص
TT

لبنان و تحول فرانسوی

سفیر فرانسه در بیروت نقطه پایانی بر افتراهایی نهاد که نخست وزیر مستعفی حسان دیاب درمقابل گروهی از رؤسای هیئت‌های دیپلماتیک در بیروت روانه کرد. خانم آن گریو نتوانست خویشتنداری کند و به گفته‌ها، ترهات و اباطیل دیاب پاسخ داد تا آشکارا همه چیز را عیان سازد و نقطه پایانی بر بازی خود زیرک بینی رسمی لبنانی در فرار از پذیرش بار مسئولیت وضعیت اقتصادی و معیشتی کنونی که لبنان به آن رسیده بگذارد. خانم سفیر کارت قرمز خود را بیرون کشید و مقیم سرای دولتی را خاموش ساخت و به او پاسخ داد، این ویرانی نتیجه سوء مدیریت عامدانه و بی‌تحرکی چندین ساله است و نه نتیجه تحریم خارجی؛« بلکه این مسئولیت چندین ساله شما و طبقه سیاسی است».

سخنان خانم سفیر گریو درباره طبقه سیاسی لبنان و متوجه ساختن مسئولیت سوء مدیریت چندین ساله به سمت آنها را نمی‌توان از سخنانی که اخیراً در کنفرانس مشترک مطبوعاتی وزیر خارجه فرانسه ژان ایو لودریان با همتای امریکایی خود آنتونی بلنکن در روز25 ژوئن گذشته در پاریس تفکیک کرد که در آن تأکید کردند، دو کشورشان با همدیگر برای فشار وارد کردن به طبقه سیاسی مسئول بحران کنونی دست‌به کار می‌شوند« و ما(یعنی پاریس و واشنگتن) آنها را می‌شناسیم».

در زمانی که وزیر خارجه فرانسه می‌گوید و همتای امریکایی‌اش سخنانش را تأیید می‌کند که دیدگاه آنها در باره وضع فاجعه‌بار سیاسی لبنان با هم تطابق دارد و طبقه سیاسی حاکم را به ناتوانی در مواجهه چالش‌ها متهم می‌کنند و لودریان در عریان ساختن آنها از این هم فراتر می‌رود و می‌گوید، آنها کوچک‌ترین قدمی برای برخاستن کشور برنمی‌دارند، یک تحول بین‌المللی در تعامل با لبنان درحال شکل‌گیری است.

این تحول خود را آشکارا در دیدار سه جانبه‌ بین شاهزاده فیصل بن فرحان وزیرخارجه سعودی، آنتونی بلنکن وزیرخارجه امریکا و ژان ایو لودریان وزیر خارجه فرانسه در حاشیه «نشست گروه بیست» در ایتالیا نشان داد، که موضوع بحران لبنان بررسی شد و نکته برجسته‌تر پس از این دیدار اینکه سفیر امریکا دروثی شیا و سفیر فرانسه آن گریو در بیروت اعلام کردند، برای بحث و گفت‌وگو با مقامات سعودی درباره وضع لبنان به ریاض سفرمی‌کنند.

سفر دروثی شیا و آن گریو به پایتخت سعودی نشان می‌دهد، پاریس و واشنگتن آمادگی دارند تا به نظرات سعودی گوش بدهند به خصوص پس از عدم تحقق هرگونه پیشرفت در تعامل با طبقه سیاسی لبنان که نزدیک بود ابتکار عمل رئیس جمهوری فرانسه ایمانوئل مکرون موجب بشود این طبقه پس از انفجار بندر بیروت کنار زده شوند. این در کنار نگرانی داخلی و خارجی از معامله ایرانی- امریکایی در حاشیه جلسات هسته‌ای وین درخصوص لبنان است به طوری که اعتماد لبنانی به دیپلماسی فرانسه و امریکا به پایین‌ترین حد خود رسید.

شاید دو طرف فرانسوی و امریکایی در این سفر بتوانند سکوت درباره لبنان را بشکنند، به طوری که ریاض درسال‌های اخیر ترجیح داد وضعیت لبنان را زیرنظر بگیرد به خصوص پس از آنکه مشخص شد طبقه سیاسی تمایلی به جدیت نشان دادن برای اصلاح اوضاع داخلی ندارند و نمی‌خواهند اقدامی برای کاهش تهدیدهای برخی طرف‌ها بر ثبات منطقه‌ای و امنیت جمعی عربی ‌کنند.

اگر وزیر خارجه امریکا بلنکن ابراز می‌کند« لازم است رهبران سیاسی لبنان برای تحقق ثبات در اقتصاد و مهیا کردن کمک‌هایی که مردم لبنان شدیداً به آنها نیاز دارند، با اجرای اصلاحاتی که مدت‌هاست انتظار می‌رود رهبری حقیقی خود را نشان دهند»، کشورهای خلیج آمادگی ندارند تا از سوراخ طبقه سیاسی لبنان دوبار گزیده شوند و در عین حال رابطه با مردم لبنان و طبقه سیاسی را از هم جدا می‌دانند.

برگردیم به ابتدا؛ به نقش فرانسه به عنوان تنها طرف بین‌المللی که اهمیتی به لبنان می‌دهد آنگونه که مقامات فرانسوی می‌گویند و پس از موضعی که خانم سفیر در جلسه سرای دولتی گرفت و سخنان وزیر خارجه درآخرین دیدارش از بیروت و مخاطب قراردادن نمایندگان جامعه مدنی به عنوان مخالفان سیاسی، تمسک پاریس به آنچه «مکانیزم‌های قانونی» می‌نامد و آنها را به عنوان گذرگاه ضروری تغییر می‌داند، آن کشور را در دایره اتهام مردم قرارمی‌دهد که می‌گویند، فرانسه با نجات دوباره طبقه سیاسی مخالفتی ندارد و به آنها فرصت جدیدی می‌دهد تا پیوستگی خود را به دست آورند.