فساد، متهم مظلوم در انفجار بیروت

«سازمان دیدبان حقوق بشر» گزارشی درباره انفجار هولناک ماه آگوست سال گذشته منتشر کرد که قلب بیروت را ویران ساخت و 218 نفر را کشت و 7 هزار نفر از ساکنان آن شهر را زخمی کرد. گزارش، این انفجار را یکی از بزرگ‌ترین انفجارهای غیرهسته‌ای تاریخ می‌خواند. سازمان خواستار تحقیق بین‌المللی درباره این جنایت شده است به این دلیل که حکومت لبنان توان انجام تحقیقات به شکل مستقل را ندارد و برخی اطراف درآن دست دارند و خواستار اجرای قانون «ماگنیتسی» و تحریم‌های مشابه شده است.
با وجود اینکه گزارش اطلاعات بسیاری ارائه می‌کند، اما باز هم دچار نتیجه گیری اشتباه مکرر می‌شود و فساد و مفسدان را سرزنش می‌کند. واقعیت اینکه فساد هیچ ارتباطی با انفجار بیروت ندارد، شاید تنها کار عاری از فساد به مفهوم رایج آن یعنی همدستی درمقابل منافع شخصی باشد.
آنچه در آگوست اتفاق افتاد یک جنایت جنگی بود که براثر آن هزاران شهروند بی‌گناه کشته و زخمی شدند. این مواد منفجره‌ای است که با این حجم بسیار زیادی در اهداف نظامی استفاده می‌شود، به طور غیرقانونی در یک منطقه غیرنظامی انبار شده بود. در زمان تخلیه و نقل آن به مناطق جنگی در سوریه حصار محرمانه‌ای در بندر برآن کشیده شد. انفجار در نتیجه انبارکردن این مقدار وسیع ماده خطرناک در یک جای نامناسب، جنایتی قابل پیش‌بینی بود. به دلایل سری بودن نظامی، مخفی نگه داشته شد و همچنین به دلیل «محرمانه» بودن محموله انبار شده اقدامات امنیتی ضروری برای حفاظت و محافظت از آن کاهش داده شد تا کسی ازآن خبردارنشود. بازرسی اسکله و انبارها یا نزدیک شدن به آن ممنوع بود و یک میلیون نفر هر شب درشهر با همان می‌خوابیدند. دراین فعالیت‌ها فسادی وجود ندارد بلکه یک توطئه و همدستی است. از بندر و انبارهای آن برای فعالیت‌های نظامی در جنگ سوریه استفاده کردند. بی‌توجهی به سلامت شهر، ناچیز شمردن جان میلیون‌ها انسان، زیرپاگذاشتن مقررات امنیتی و نظامی لبنان با وارد ساختن سلاح و مواد منفجره در بندر غیرنظامی، زیرپاگذاشتن مقررات بین‌المللی با وارد ساختن نیترات و فریب دادن نظارت بین‌المللی با جعل روایت کشتی باری که دچار مشکل شد و در بندر لنگر انداخت و مخفی کردن اتفاقات بعدی همه اینها در زیرمجموعه جنایت‌های خطرناک است.
سخن از فساد در ماجرای انفجار داستان حقیقی را گم می‌کند و کسانی که واقعاً درآن دست داشته‌اند را نجات می‌دهد. فساد ممکن است در ماجرای فروپاشی بانکی و سرقت سپرده‌های میلیون‌ها سپرده گذار در بانک‌ها یا فرار از پرداخت عوارض گمرکی یا سرقت محصولات نفتی و احتکار دارو یا دیگر مسائل مورد انتقاد و شکایت توضیح دهد.
انفجار بیروت در نتیجه اثری مشخص که نیترات باشد روی داد، یک ماده شیمیایی که به حجم بسیار زیاد برای اهداف تخریبی تهیه شده و نه زراعت یا تجارت. بیش از دو سوم مواد انبارشده در سوریه به کاررفته و یک سوم باقیمانده در بیروت منفجر شد. کسی که آن را برای فعالیت‌های نظامی در سوریه وارد ساخت و حمل چند مرحله‌ای آن را به آنجا به عهده داشت «حزب الله» بود. با اینکه بندر به طور نظری باید زیرنظر ارتش لبنان باشد، عملاً خود ارتش توسط رهبری «حزب الله» مدیریت می‌شود. به همین دلیل چرخش نگاه‌ها برای اتهام رئیس جمهوری یا دولت یا مقامات با ادعای فساد تنها یک حقه محض برای دورساختن نگاه‌ها از مسئول اصلی است. و این مقامات و رهبران حکومت را از مسئولیت‌شان معاف نمی‌سازد به این دلیل که چشمان خود را بسته‌اند.
چه کسی مواد منفجره را وارد ساخت؟ برای چه؟ و بخش بزرگی از آن پیش از حادثه چه شد؟ پاسخ به این پرسش‌های اساسی به حقیقت رهنمون می‌شود که امروز در دسترش است.
می‌دانیم لبنان مانند عراق و سوریه و یمن اختیاری از خود ندارد؛ کشورهایی که تابع سیطره ایران از طریق نمایندگان محلی آن شده‌اند. لبنانی‌ها هزینه‌های بالایی برای رویارویی با نمایندگان ایران طی سال‌های گذشته پرداخته‌اند؛ ده‌ها تن از رهبران سیاسی، امنیتی و چهره‌های فرهنگی که همگی به طور مستقیم کشته شدند، درست همانند 218 نفر بی‌گناهی که در انفجار بندر بیروت از بین رفتند.