طارق الحميد
TT

ایران، غرب و مذاکرات باز

از زمان آغاز مذاکرات پرونده هسته‎ای ایران، دراظهارات امریکایی و غربی می‌شنویم که نسبت به پایان وقت هشدار می‌دهند، حال آنکه آن مذاکرات یک سال کامل ادامه یافتند بی آنکه به امضای توافق نهایی برسند و حتی برخی بندهای توافق2015 به پایان خود می‌رسند بدون آنکه تمدید یا تجدید شوند.
دولت امریکا به محض رسیدن رئیس جمهوری بایدن به کاخ سفید با پرونده هسته‌ای به گونه‌ای تعامل کرد تا نشان دهد عکس هرچیزی است که دولت رئیس جمهوری سابق ترامپ نشان می‌داد و از توافق هسته‌ای 2015 خارج شد، اما بازگشت به توافق به آن آسانی که دولت بایدن خیال می‌کرد نبود.
تا زمان نوشتن این مقاله منابع امریکایی و غربی از امکان رسیدن به توافق هسته‌ای سخن می‌گویند، اما بدون تعیین سقف زمانی. و همه آنچه ما می‌دانیم این است که درخواست ایران برای برداشتن نام «سپاه پاسداران» از فهرست تروریسم مانع تحقق رسیدن به توافق است.
برداشتن نام «سپاه پاسداران» از فهرست تروریسم مسئله‌ای است که با مخالفت داخلی در امریکا روبه رومی‌شود هم از سوی دموکرات‌ها و هم جمهوری‌خواهان و ما شاهد جلسات استماع سختی برای مقامات امریکایی پیرامون پرونده ایرانی بودیم.
همچنانکه ژنرال مارک میلی، رئیس ستاد مشترک نیروهای امریکایی در برابر کمیته نیروهای مسلح مجلس سنا گفت:«(سپاه قدس) وابسته به (سپاه پاسداران) ایران سازمانی تروریستی است و موافق حذف نامش از فهرست نیستم».
همچنین با وجود تلاش اروپایی‌ها برای رسیدن به یک راه برون رفت برای این مسئله با سخن گفتن از دو جناح نظامی و جناح سیاسی برای «سپاه پاسداران»، به همان روشی که برخی کشورهای اروپایی پیش از این در مقابل «حماس» و «حزب الله» انجام داده بودند، مخالفت شدیدی از سوی کشورهای محوری منطقه ما وجود دارد.
با وجود همه اینها دولت امریکا با نگرانی از پیامدهای برداشتن نام «سپاه پاسداران» از فهرست‌های تروریسم بر نتایج انتخابات میان دوره‌ای درحالتی از تردید حقیقی قراردارد. اطلاعات درزکرده رسانه‌ای حاکی است که دولت بایدن نام «سپاه پاسداران» را از فهرست خارج نمی‌کند.
و جالب اینکه ایالات متحده می‌خواهد ایران تعهد دهد دست به عملیات انتقام‌جویانه برای کشتن قاسم سلیمانی نزند و ایران این را نمی‌پذیرد درحالی که رهبر «حزب الله» تروریستی تهدید می‌کند برای انتقام حمله اسرائیل به ایران در سوریه و نقاط دیگر، آن کشور را به طور مستقیم هدف قرارمی‌دهد.
و در نتیجه روشن است که ایران تردید امریکایی و تساهل اروپایی پیرامون پرونده هسته‌ای را خوب می‌خواند به خصوص که یک منبع آگاه به من گفت، اروپایی‌ها می‌گویند« فایده‌ای از تعیین سقف زمانی برای توافق هسته‌ای وجود ندارد».
و این ضعف اروپا را درمقابل پرونده ایران نشان می‌دهد چنانکه اروپا امید دارد بخشی از کیک را پس از رفع تحریم‌ها در آینده به دست آورد و بدون شک تهران این را خوب می‌خواند به خصوص با توجه به پیامدهای اقتصادی جنگ اوکراین براروپا.
و براین اساس تا زمان نوشتن این مقاله هیچ چیز پرونده هسته‌ای ایران مشخص نیست و منبع آگاه درباره سیر مذاکرات می‌گوید، داستان تنها در عدم وضوح روند مذاکرات تا به اینجا نیست بلکه مسئله پیچیده‌تر از آن است؛ چرا که منبع می‌گوید:« هیچ یک از طرف‌های مذاکرات آمادگی اعلام پاشیدن مذاکرات را ندارد چون باید نتایج این کار را بپذیرد». و خطر در همه اینها در عدم وضوح درمقابل پرونده‌ای است که می‌تواند ما را به مرحله بی سابقه‌ای از نتایج و پیامدها بر منطقه ما ببرد، خواه توافق صورت گیرد یا نه.