ايلى لیک
TT

​آیا ترکیه از مکان البغدادی خبر داشت؟

در حالی که کارشناسان اطلاعاتی امریکایی مشغول بررسی اسناد الکترونیکی و کاغذی هستند که از مخفی‌گاه ابوبکرالبغدادی جمع‌آوری شده، یک سئوال ذهن آنها را به خود مشغول کرده است؛ رهبر گروه «داعش» چطور توانست در استانی سوری که نیروهای ترک و نیروهای تابع آن برآن تسلط دارند، پناهگاهی برای خود ایجاد کند؟
سه مقام امریکایی مسئول در امنیت ملی به من خبردادند که آنها علاقه‌مندند اطلاعات بیشتری از حجم اطلاعات مربوط به مکان البغدادی که ترکیه در اختیار دارد، باخبر بشوند. یکی از مأموریت‌های مهمی که گروه مسئول بررسی مواد جمع‌آوری شده در زمان حمله به البغدادی و حمله دیگر که منجر به کشته شدن ابو الحسن مهاجر سخنگوی رسمی گروه شد، دارند تعیین نوع رابطه میان سیستم اطلاعاتی ترکیه و «داعش» است.
این دو مرد در نزدیکی مرز ترکیه در خاک سوریه مخفی شده بودند. مهاجر در جرابلس، شهری در استان حلب که در تصرف نیروهای ترک است، یافته شد در حالی که البغدادی در استان ادلب، جایی که تعداد زیادی ایست‌های بازرسی نظامی ترکیه وجود دارند، پیدا شد.
البته ممکن است که دو نفر از خطرناک‌ترین تروریست‌های تحت تعقیب عدالت جهانی توانسته باشد به دور از چشم ترک‌ها، کشور عضو«ناتو» مخفی شده باشند. اما مقامات اطلاعاتی امریکا در این فرضیه تشکیک می‌کنند. این شک و شبهه‌ها به مخفی‌گاه البغدادی و مهاجر در سوریه محدود نمی‌شوند.
در اوایل جنگ داخلی سوریه، سازمان اطلاعات ترکیه به داوطلبان خارجی از اروپا و افریقا اجازه داد از راه ترکیه وارد سوریه شوند و از بسیاری از جنگجویان جهادی علیه دولت بشار اسد حمایت کرد.
اخیراً دولت امریکا دست کم یک مقام برجسته ازگروه «داعش» را شناسایی کرده که در ترکیه اقامت دارد. وزارت خزانه‌داری امریکا در ماه آگوست2017 اعلام کرد که وزیر دارایی گروه مدتی قبل در همان سال محل اقامت خود را از عراق به ترکیه تغییر داده است. آن طور که یک مقام امریکایی دارای ارتباط نزدیک با سیاست پیرامون سوریه به من گفت، «ترکیه هرچه در توان داشت برای حمایت از بدترین عناصر در جنگ داخلی سوریه انجام داد».
تام ژاسلین، همکار بلندپایه در مؤسسه دفاع از دموکراسی‌ها به من گفت که ترک‌ها در حمله به خانه‌های امن و مخفی‌گاه‌های دو گروه «القاعده» و «داعش» معروف بودند. او گفت در بیشتر اوقات منابع امریکایی دریافتند که جهادی‌های«آزادانه تردد می‌کردند» مسئله‌ای که موجب ایجاد پرسش‌هایی درباره واقعیت سیاست ترکیه در مقابل «داعش» شد، درست همان طور که «سی آی ای» درسال‌های اول جنگ داخلی سوریه به طور غیر مستقیم از نیروهای جهادی که با نظام اسد می‌جنگیدند، حمایت کرد.
به مرور زمان، و با بالا آمدن «القاعده» و «طالبان» در پاکستان و گروه «داعش» در ترکیه، امریکا و متحدش دچار اختلاف منافع شدند. رد اسامه بن لادن درابوت آباد پیدا شد، جایی که آکادمی نظامی قدیمی پاکستان وجود دارد. رد البغدادی در ادلب پیدا شد، استانی سوری که زیر نظر نهاد نظامی ترکیه قرار دارد.
تا به امروز، دولت امریکا سازمان جاسوسی پاکستان را به پنهان ساختن بن لادن متهم نکرد علیرغم اینکه نهاد نظامی امریکا براین باور است که نیروهای اطلاعات نظامی پاکستان با «طالبان» در افغانستان همکاری می‌کنند.
ترامپ از رئیس جمهوری ترکیه رجب طیب اردوغان دعوت کرد این ماه به کاخ سفید سفرکند. اما  به دنبال تصمیم کاخ سفید مبنی برمحکوم کردن نقش ترکیه در کشتارجمعی ارامنه، اردوغان گفت، این دعوت را نمی‌پذیرد. در این میان و براساس اعلام فرماندهان کرد سوریه، نیروهای ترکیه آتش بس قبلی در شمال سوریه را شکستند و حملات‌اشان به غیرنظامیان کرد را از سرگرفتند.
شایان ذکر است که نیروهای سوریه دموکراتیک که کردها آنها را رهبری می‌کنند، نقش مهمی در حمایت از منبعی داشتند که موفق به ردیابی البغدادی شد. شاید تحلیل‌گران اطلاعاتی امریکا به زودی کشف کنند که اگر ترک‌ها در تمام این مدت از محل او با خبر بوده‌اند.